Berichten

Presentatie Sprokkels 22

Toen ik net voor acht uur arriveerde, zat de zaal van ’t Plein al helemaal vol. Ik moest zoeken naar een plekje. 140 mensen hadden zich aangemeld om deze presentatie bij te wonen. Het is duidelijk dat er veel interesse is in het
werk van Erfgoedcentrum ’t Schoor. Dit doet recht aan het vele werk dat zij verrichten om de geschiedenis van Udenhout en Biezenmortel te bewaren en levendig te houden.

Het was een onderhoudende avond, waarbij verschillende sprekers een aantal artikelen uit de nieuwe Sprokkels uitlichten. Dit wekt nieuwsgierigheid op naar de overige artikelen.

Overlijden van trouwe vrijwilligers
Wil Broos, de voorzitter, opende de avond en begon met het uitspreken dat in 2024 vier zeer trouwe vrijwilligers zijn overleden: Hein van den Berg, Riet Heessels-Felen, Jan Klomp en één van de oprichters, Kees van den Bersselaar. Deze laatste staat ook op de voorkant van de nieuwe Sprokkels.

Het woonhuis en de praktijk van dokter Van Keep was sinds 1962 gevestigd op Groenstraat 3.

Artikelen vanuit diverse perspectieven
Wat is nu zo aantrekkelijk aan een Sprokkel? Waarom wordt een presentatie massaal bezocht en wordt een Sprokkel zo goed verkocht? Naar mijn idee komt dit doordat een Sprokkel bestaat uit artikelen die vanuit heel verschillende perspectieven zijn geschreven.
Ik noem er een paar, maar dit nummer bevat nog veel meer interessante artikelen. Altijd is er wel een beschrijving van een markante bewoner van Udenhout. In dit nummer bijvoorbeeld dokter Van Keep, die huisarts was van 1945 tot 1984.

Raakvlakken met de actualiteit ontbreken ook nooit. In dit nummer bijvoorbeeld het 50-jarig bestaan van zwembad De Groene Wellen, in een tijd dat het vernieuwd moet worden. Ook zijn er beschrijvingen van ondernemers in Udenhout, met daarbij bijzondere nieuwtjes.
Wie wist bijvoorbeeld dat Grartje Lommers een eigen rijwielmerk had ontwikkeld: “Gerlo”? Een gastschrijver haalt herinneringen op aan zijn jeugd aan de Kuilpad. Altijd staat er ook een tweespraak in dialect tussen Pietje Paas en Hannes den Hoamer.

Recentere historie, een nieuw perspectief?

Pater Monaldus in 1972 bij café ’t Gommelen waar Cis de Weijer en Piet Schef fers (in het midden op de foto) hun 25 jarige bruiloft vieren.

Een presentatie en artikel over het rampjaar 1672 is voorafgegaan door de geschiedenis van de Udenhoutse popmuziek, met focus op de jaren ’60, ’70 en begin ’80. Ook dat is in middels geschiedenis, en het brengt het voor mij dichterbij. Tijdens de presentatie was ook een fragment van een nummer van de pop groepen The Daltons en The Hendersons te beluisteren, wat de presentatie heel levendig maakte. Ik ben benieuwd of Erfgoedcentrum ’t Schoor in de toekomst meer aandacht gaat besteden aan de recentere geschiedenis.
Daarmee komt mijn jeugd in het vizier.

Overhandiging eerste exemplaar
Als eerbetoon aan Kees van den Bersselaar had men graag het eerste exemplaar aan zijn vrouw Trees overhandigd. Vanwege gezondheidsredenen kon zij echter niet aanwezig zijn, en het exemplaar werd overhandigd aan haar kinderen André en Marieke.

Ook nieuwsgierig geworden naar de hele Sprokkel? Hij is te koop voor €12,50 bij de Readshop en Hoppenbrouwers Electro World Udenhout.


Tekst: Wilma de Jong-Verspeek, de Wegwijzer

Foto’s Henny Schilders, de Wegwijzer.

Laatste openbare verkoping met een kaarsje

Save the date: In Udenhout staat op zaterdag 9 september (Open Monumentendag) de notaris centraal!

Het Kees van Kempen Schrijversteam van Erfgoedcentrum ’t Schoor Udenhout-Biezenmortel presenteert op 9 september het nieuwe boek “Over de notaris”. In het boek staat niet alleen informatie over notarissen, hun gezinnen en hun woningen maar meer grote verhalen van het dorp die uiteindelijk hun beslag kregen ten kantore van de notaris. Een voorbeeld is de aankoop van gronden voor de aanleg van de spoorlijn Tilburg-Den Bosch. Ook is op die dag het notariskantoor op Schoorstraat 5 van 11.00-14.00 uur geopend en uiteraard het erfgoedcentrum van 10.30-16.30 uur ter bezichtiging van de collectie. Er is ook een vitrinekast met oude voorwerpen van de diverse notarissen aanwezig. Centraal staat op deze dag het voormalige Raadhuis van Udenhout waar de hele dag van 10.30-16.30 uur activiteiten plaatsvinden zoals een foto expositie, de verkoop van het nieuwe boek à € 20,– en er is een informatiedesk over digitale bronnen zoals gebruik van de notariële archieven. Er is ook een kunstveiling vanaf 15.00 uur met Ruud Oerlemans als veilingmeester. Noteer dus vast zaterdag 9 september in de agenda. Voor meer informatie: www.schoorudenhout.nl.

Kees van Kempen: De Brabantse geschiedenis in Udenhout en Biezenmortel

Bij gelegenheid van zijn 70-ste verjaardag is op 30 maart door Kees van Kempen, voorzitter van Erfgoedcentrum ’t Schoor en secretaris van  Brabant Heem, het boek De Brabantse geschiedenis in Udenhout en Biezenmortel gepresenteerd, en het eerste exemplaar uitgereikt aan Burgemeester Weterings. Het boek is tot stand gekomen i.s.m. het schrijversteam van ’t Schoor.

Kees geeft aan altijd al wel interesse in geschiedenis gehad te hebben. Bij het 100-jarig bestaan van het kerkgebouw in Udenhout in 1991 werd hem gevraagd om een boekje uit te brengen. In 1992 gevolgd door de vraag van Pater Monaldus om samen met Kees van den Bersselaar, Harrie van den Bersselaar, Frans van Iersel, Annie van Roessel-Kolen en Frank Scheffers een boek te schrijven over de kerk in Biezenmortel. Hiermee was het ontstaan van het schrijversteam een feit.

Ruim 6 jaar geleden volgde Kees een cursus aan de Universiteit van Tilburg over de geschiedenis en de cultuur van Brabant. Kees leerde om met Brabantse ogen te kijken naar de (Brabantse) geschiedenis, een ander perspectief, een geweldige ervaring. Op dat moment ontstond het idee om een boek te schrijven over de concrete gevolgen van de algemene (Brabantse) geschiedenis voor Udenhout en Biezenmortel.

Kees vertelt dat de Gouden Eeuw in de Nederlanden helemaal geen Gouden Eeuw voor de Brabanders was. Holland investeerde niet in Brabant, integendeel, de 17de eeuw was hier in Brabant een langdurige periode van hele grote armoede. De Brabantse Gouden eeuw was van pakweg 1450 tot 1550. Het Hertogdom Brabant kende in die jaren een bloeiende economie en cultuur (Jeroen Bosch) en Den Bosch was een welvarende, invloedrijke stad, ook wel “het kleine Rome” genoemd.
De Tachtigjarige oorlog was voor Brabant een vreselijke tijd. Oisterwijk, waar Udenhout onder viel, werd meerdere malen platgebrand. In de analen van de Belastingdienst staat geschreven dat Udenhout in 1584 niet executabel was, geen inkomen, geen vermogen had. Kees vraagt zich af wat er met de families in Udenhout in die tijd gebeurde. Hoe overleefden ze, of zijn ze naar elders gevlucht?

Al met al heeft de jarenlange studie van Kees geresulteerd in een prachtig, vlot geschreven boek, rijk geïllustreerd door Kees van Baest. Jan van
Oevelen zorgde voor de inkleuring van oude zwart-wit foto’s, waardoor ze meer tot de verbeelding spreken. De mooie lay-out werd verzorgd door
Arjan Robben. Het boek is een aanrader voor iedereen, die geïnteresseerd is in de levens van onze voorouders in Udenhout en Biezenmortel. Het boek is te koop voor 25 euro bij ’t Schoor.

Bij de boekpresentatie (voor genodigden) heeft Kees, als inspirerende voorzitter van ’t Schoor, ook aandacht gevraagd voor “zijn” Erfgoedcentrum. ‘t Schoor is gevestigd in het monumentale pand Schoorstraat 2 op de eerste en tweede verdieping. Inmiddels is uit giften een traplift aangeschaft naar de eerste verdieping. Oudere bezoekers, die minder mobiel zijn, hebben moeite om de tweede verdieping te bereiken. Kees heeft zijn genodigden een bijdrage voor een traplift naar de tweede verdieping gevraagd. Kees helpt ’t Schoor met zijn bijdragen dus niet alleen figuurlijk maar ook letterlijk “in de lift”.

Tekst: Nelleke Sträter, de Wegwijzer
Foto’s: Henny Schilders, de Wegwijzer

Het Katholieke, Roomse leven in Udenhout

in twee nieuwe boeken van ’t Schoor

Op vrijdagavond 9 september zijn ongeveer honderd personen aanwezig in ’t Plein bij de presentatie van twee nieuwe boeken die door Erfgoedcentrum ’t Schoor worden uitgegeven. Kees van Kempen, voorzitter en tevens lid van het schrijversteam opent de avond, waarna hij het woord geeft aan Luud de Brouwer die de geschiedenis vertelt over de geschiedenis van de Udenhoutse parochie. Die parochie is er gekomen na een lange strijd tussen Udenhouters en de Oisterwijkse pastoor. Dat heeft tientallen jaren geduurd en heeft geleid tot heftige
taferelen. De Oisterwijkse pastoor is beschuldigd dat hij zijn taak niet goed vervulde. Hem is op het laatst de toegang geweigerd tot de Udenhoutse schuurkerk. Zelfs is gedreigd om
geweld te gebruiken als hij zou volharden in zijn pogingen om binnen te komen. Duidelijk is dat financiële belangen zwaar wogen. Ook in die tijd ging het dus niet alleen om geestelijke
en spirituele aspecten, maar speelde aardse belangen ook zeker een rol. Uiteindelijk is die  Udenhoutse parochie er gekomen en pastoor Elias Robben heeft op 9 augustus 1722 het eerste kind in het doopboek ingeschreven. Bijzonder is dat in deze tijd de zelfstandigheid ook weer geschiedenis is. De parochie Udenhout is inmiddels gefuseerd met de parochie van Berkel-Enschot en Biezenmortel en is nu parochie Johannes XXIII. Het grote verschil is dat deze in harmonie tot stand is gekomen.
Het tweede deel van de avond wordt ingevuld door Kees van Kempen die vertelt over de biografie van pastoor Petrus van Eijl. Deze pastoor is 18 december 1903 gestart met het bijhouden van een parochie dagboek en heeft dit 31 jaar volgehouden. Het geeft een prachtig beeld over alle zaken die de parochie in die tijd bezighield. Duidelijk blijkt uit zijn verhaal
dat de pastoor een grote stempel heeft gedrukt op het dorp. Hij heeft veel gebouwd: het patronaat en de katechismuskapel. Hij was ook een hoeder van de normen en waarden van de katholieke kerk zoals hij die zag en dat was zeer behoudend en conservatief. Ruimte voor niet katholieken in Udenhout was er voor hem niet. Moderne zaken als een uitvoering van de harmonie voor mannen en vrouwen tegelijk kon in zijn ogen niet. Hij kwam dan ook in conflict met burgers die vooruitstrevendere ideeën hadden en die deze ook naar voren brachten zoals Burgemeester van Heeswijk en dokter Lobach. Pastoor van Eijl was ook erg geïnteresseerd in geschiedenis en heeft veel moeite gedaan om informatie uit het verleden op te sporen en uit te zoeken. Zelf droeg hij bij aan het bewaren van informatie voor het nageslacht door zijn parochiedagboek.
Na deze boeiende inleidingen zijn de eerste boeken overhandigd aan pastoor Dorssers en pastoor Looyaard. In een dankwoord gaf pastoor Dorssers aan dat door het voortschrijden van de tijd, het verleden groeit en dat iedere tijd zijn ‘eigen-aardigheden’ heeft. Dat wat in de ene tijd vanzelfsprekend is, dat in een andere tijd volstrekt niet meer opgaat. Dat maakt het zo boeiend om deze boeken te lezen. Beide boeken zijn voor tien euro te koop.

Tekst: Wilma de Jong-Verspeek, de wegwijzer.

Nieuwe expositie bij Erfgoedcentrum ’t Schoor over De jaren zestig!

In die jaren kwam er welvaart en luxe. Wat herinner je je nog van die tijd? Je eerste Puch, Zundapp, stofzuiger, tv of platenspeler? Of de eerste wasmachine? Luisterde je ook naar Radio Veronica, de zender die populaire muziek uit zond vanaf een schip? De Top 40 was jarenlang het best beluisterde radioprogramma. En je was fan van The Beatles of van de Rolling Stones? Of ging je naar De Barak, het jongerencentrum van Udenhout? Vele hekenbare voorwerpen, liedjes uit die tijd op de jukebox en een mooie foto-expositie van foto’s uit Udenhout en Biezenmortel zijn vanaf zaterdag 10 september te bekijken. Op Open Monumentendag, zaterdag 10 september van 11.00-17.00 uur en daarna tijdens de reguliere openingstijden van ’t Schoor, Schoorstraat 2(ingang achterzijde). Wij zijn elke donderdag van 11-15 uur open en de tweede zaterdag van de maand van 13.30-16.30 uur. Entree is gratis. Er zijn ook enkele voorwerpen beschikbaar gesteld door Madame Vintage, Gilde Sint Antonius-Sint Sebastiaan en firma Hoppenbrouwers waarvoor onze dank.

Nieuw boek Over Assisië vanaf 20 november te koop

Erfgoedcentrum ’t Schoor heeft in nauwe samenwerking met het archief van Landpark Assisië een boek over de geschiedenis samengesteld.

De Broeders Penitenten waren de pioniers die in 1904 begonnen met de opbouw van wat later Huize Assisië ging heten. Aan de rand van Biezenmortel bouwden zij een thuis voor verstandelijk gehandicapten. De oorspronkelijke bedoeling van de Broeders Penitenten is anno 2021 weer terug. Er zijn nu woonvormen waar wel -en niet gehandicapten samen leven, werken, ontspannen. Moderne zorg op basis van traditie. In dit boek van 230 pagina’s en ruim 500 zwart-wit foto’s staan ook vele interviews met cliënten, familieleden van cliënten, medewerkers en oud-medewerkers. De verkoopprijs bedraagt € 20,00. Het boek is te koop op zaterdag 20 en zondag 21 november van 10.00-16.00 uur in de kapel op Landpark Assisië waar die twee dagen een (foto)expositie te bekijken is. U kunt het boek al reserveren via erfgoedcentrumudenhout@gmail.com

Programma Open Monumentendag zaterdag 11 september

Programma Open Monumentendag zaterdag 11 september van 10.00-17.00 uur

1.Openstelling met o.a. een wisselexpositie over de gezondheidszorg in Udenhout en Biezenmortel: Er zijn gelet op de coronavoorwaarden maximaal acht bezoekers gelijktijdig toegestaan. Ingang achterzijde Schoorstraat.

2.Verkoop nieuwe titel “Unentse biografie 5 over Willem baron van Dopff” à € 10,00 en van mooie tweedehands boeken over Udenhout, Biezenmortel en Brabant. Ingang voorzijde, Schoorstraat.

3. Bij de boekenverkoop zijn ook gratis verkrijgbaar de programmabrochure van de gemeente Tilburg en de fietsroutes in en om Tilburg/Udenhout in het kader van Jaar van het Brabantse kloosterleven. De fietsroute vanaf ’t Schoor staat ook op onze website https://www.schoorudenhout.nl/fietsroute-langs-drie-kloosters/.

 

Expositie ’t Schoor

Sprokkels 18 in kleine kring én online gepresenteerd

Het jaarverslag van Erfgoedcentrum ’t Schoor is afgelopen vrijdag 18 juni gepresenteerd in Kasteel De Strijdhoef.
Deze presentatie stond al enige maanden geleden op de agenda, maar die kon toen i.v.m. de strenge beperkende corona-maatregelen geen doorgang vinden.
Omdat de maatregelen op het moment een stuk minder streng zijn, maar nog wel zo dat een presentatie in een volle zaal van ’t Plein nog niet mogelijk was, is er gekozen voor aangepaste oplossing.
Leden van het schrijversteam van erfgoedcentrum ’t Schoor, gastschrijvers en sponsoren waren uitgenodigd om te komen kijken naar de presentatie van Sprokkels 18 in het zijgebouw van Kasteel De Strijdhoef. Hier werd door Kees van Kempen een film gepresenteerd waarin enkele schrijvers vertelden waarom en waarover het verhaal geschreven hadden.
Zo vertelde Tim Ravestein dat zijn opa de reden is geweest waarom hij een sprokkel geschreven had over ‘The Hap Cats’. Dit was een Rock and Roll bandje uit de jaren ’50 en ’60.
De zoektocht van Tim naar meer informatie over deze band heeft een leuke Sprokkel opgeleverd.
Kees van Kempen schreef een sprokkel over zijn naamgenoot Kees van Kempen die op Huize Assisië beter bekend staat als Broeder Gabriël.
Thomas Mallens heeft een Sprokkel geschreven over De Coöperatie Biezenmortel. De rede van oprichting en de doelen die de coöperatie heeft weten te verwezenlijken en in de toekomst nog zal blijven nastreven.
André Witlox schreef een sprokkel over ‘Klein Duitsland’. Opgegroeid in Klein Duitsland, bij ’t spoor niet zo heel ver van d’n oven, neemt André u mee in zijn herinneringen die hij aan dat stukje Udenhout heeft.
Lia Clement heeft het jaarlijks terugkerende hoofdstuk de Kroniek toegelicht waarmee de ongeveer half uur durende filmpresentatie van Sprokkels 18 ten einde kwam.
Maar er staan uiteraard nog veel meer mooie verhalen in deze Sprokkels die het de moeite waard maken om Sprokkels aan te schaffen om het vervolgens helemaal door te lezen.

Het eerste exemplaar werd deze keer uitgereikt aan André van der Lee. André is ook een van de Sprokkelschrijvers, hij was zeer verrast dat hij deze keer het eerste exemplaar overhandigd kreeg.

Sprokkels is o.a. verkrijgbaar bij:
DA drogist (The Readshop).
De filmpresentatie is terug te zien via: www.schoorudenhout.nl

In Memoriam Wim Verschuren

Op Tweede Kerstdag 26 december 2020 overleed frater Wim Verschuren aan de gevolgen van corona, kort na zijn 87ste verjaardag. Wim Verschuren is geboren en opgegroeid in Udenhout, was twaalf jaar algemene overste van de Fraters van Tilburg, inspirerend voorman van de Beweging van Barmhartigheid, stond aan de basis van de organisatie Zin in Werk en was de grondlegger van het Kloosterhotel ZIN in Vught.

Wim Verschuren is geboren op 20 december 1933 en groeide op in een boerderij halverwege de Slimstraat. Zijn speelvriendjes waren Ad Bergmans, Kees van den Bersselaar en Piet Vermeer. Na de lagere school ging Wim naar de kweekschool van de fraters, maar in plaats van een loopbaan als onderwijzer kreeg Wim de kans te gaan studeren aan de universiteit van Nijmegen. Hij studeerde er Nederlands en daar leerde hij onze dorpsgenoot Wim Maarse kennen. In die periode ontpopte Wim Verschuren zich als een intelligente veelzijdige harde werker en na zijn studie werd Wim al snel betrokken bij het bestuur van de congregatie. In 1978 werd Wim gekozen tot generale overste van de fraters, een roeping die hij twaalf jaar zou bekleden, tot 1990. Wim was een gedreven enthousiaste man, die altijd kansen zag en mogelijkheden creëerde en waarbij hij vaak veel harder ging dan velen lief was.

Wim Verschuren gaf leiding aan de fraters in een periode van welhaast wanhoop, dat veel fraters de congregatie al hadden verlaten of er nog over dachten en dat de congregatie nauwelijks toekomst zag. Onder leiding van Wim hebben de fraters zich hervonden. De zoektocht voerde hen terug naar de oorspronkelijke bedoeling van de stichter van de congregatie, monseigneur Zwijsen, die de congregatie niet voor niets had vernoemd naar Maria, Moeder van Barmhartigheid. Dat woord “barmhartigheid” kwam centraal staan in het handelen van de fraters. En nadat Wim in 1990 zijn bestuurlijke opdracht achter zich kon laten, kon hij volop aan de slag met zijn passie “barmhartigheid”. In Vught werd het klooster omgebouwd tot het Kloosterhotel ZIN, waar bedrijven bezinningsdagen konden houden en waar Wim honderden keren zijn verhaal over barmhartigheid kon houden, over barmhartig leidinggeven of over barmhartig personeelsbeleid. Er ontstond een organisatie “Zin in Werk” die nadacht en artikelen schreef over zinvol werk. En er ontstond een Beweging van Barmhartigheid, een beweging van mensen die zich wilde laten inspireren door de zeven werken van barmhartigheid. Wim heeft ontelbaar vaak de parabel van de verloren zoon verteld. Voor Wim stond niet de zoon centraal in het verhaal, maar de vader. Wim noemde deze parabel het verhaal van de barmhartige vader.

Wim groeide zelf uit tot de gastvrijheid in eigen persoon. Hij kon als geen ander luisteren, als geen ander snel een band scheppen en als geen ander de ander in zijn waarde laten.

Het Schrijversteam van Erfgoedcentrum ’t Schoor was al ver gevorderd met het schrijven van een biografie over Wim Verschuren, ook in overleg en in gesprek met hem. En Wim bemoeide zich er ook mee. Hij zei: “Er moet wel goed in staan dat ik barmhartigheid heb geleerd in Udenhout, van mijn moeder”. “Bij ons thuis was altijd iedereen welkom, moeder hield er niet van als mensen werden veroordeeld en moeder was in staat om van haar armoede anderen te helpen”.

Wim is opgegroeid in een gezin waar vader vroegtijdig overleed en waar van de dertien kinderen er maar twee mochten blijven leven. Wim groeide op met zijn moeder en met zijn oudere broer Jos. Wim zei altijd: “Ik mocht blijven leven, ik mag leven en dat is een opdracht!”.

Er is een markante Udenhouter overleden. Moge hij na een gedreven leven, waarin hij vele mensen inspireerde, nu rust vinden bij zijn barmhartige Vader.

 

Kees van Kempen,
Schrijversteam Erfgoedcentrum ‘t Schoor

Evenementen

Erfgoedcentrum ’t Schoor geopend

Stap in het verleden van Udenhout en Biezenmortel, ook voor boekverkoop en voor vragen over de historie is ’t Schoor elke donderdag en de tweede zaterdagmiddag van de maand open.

Erfgoedcentrum ’t Schoor geopend

Stap in het verleden van Udenhout en Biezenmortel, ook voor boekverkoop en voor vragen over de historie is ’t Schoor elke donderdag en de tweede zaterdagmiddag van de maand open.

Erfgoedcentrum ’t Schoor geopend

Stap in het verleden van Udenhout en Biezenmortel, ook voor boekverkoop en voor vragen over de historie is ’t Schoor elke donderdag en de tweede zaterdagmiddag van de maand open.

Erfgoedcentrum ’t Schoor geopend

Stap in het verleden van Udenhout en Biezenmortel, ook voor boekverkoop en voor vragen over de historie is ’t Schoor elke donderdag en de tweede zaterdagmiddag van de maand open.

Erfgoedcentrum ’t Schoor geopend

Stap in het verleden van Udenhout en Biezenmortel, ook voor boekverkoop en voor vragen over de historie is ’t Schoor elke donderdag en de tweede zaterdagmiddag van de maand open.

Erfgoedcentrum ’t Schoor geopend

Stap in het verleden van Udenhout en Biezenmortel, ook voor boekverkoop en voor vragen over de historie is ’t Schoor elke donderdag en de tweede zaterdagmiddag van de maand open.