Het Vrouwenhart verdient specifieke aandacht

Waarom hartklachten bij vrouwen anders zijn dan bij mannen

Afgelopen woensdag organiseerde EVA, samen met Senioren Udenhout en Biezenmortel, een lezing over het Vrouwenhart. Meer dan 200 belangstellenden vulden de grote zaal van ’t Plein, voornamelijk vrouwen, maar ook een dertigtal mannen. Metha Trebbe van EVA verwelkomde hen speciaal: “Fijn dat ook de heren in de gaten krijgen: wat gebeurt er met mijn meisje?”.
Cardioloog en hoogleraar Jos Widdershoven was uitgenodigd om de toehoorders te vertellen over zijn jarenlange passie voor het Vrouwenhart. Hij vertelde door schade en schande en door onderzoek wijs geworden te zijn over de specifieke klachten van het Vrouwenhart. Hij gaf aan nauw samen te werken met Angela Maas, die landelijke bekendheid heeft gekregen en het Vrouwenhart stevig op de kaart heeft gezet.
Ik zal proberen de lezing in grote lijnen weer te geven, me bewust van het feit dat ik niet volledig ben.

Het hart, een grote spier, wordt gevoed door de kransslagaders, die om het hart heen liggen. Vernauwing van deze krasslagaders kunnen de bloedvoorziening in gevaar brengen. Een verregaande afsluiting kan een hartaanval of hartinfarct tot gevolg hebben. Risicofactoren zijn veelal bekend: familiaire aanleg, suikerziekte, hoge bloeddruk, vetstofwisselingsstoornis (te veel slecht cholesterol), roken, overgewicht, weinig beweging en stress. Pijn op de borst, uitstralend naar de linker arm bij inspanning en afnemend in rust (angina pectoris) kan wijzen op een dreigende afsluiting. Het hartfilmpje is afwijkend en bij hartkatheterisatie of een CT scan ziet de cardioloog een vernauwing. Het aangedane kransslagadervat kan worden geopend door plaatsing van een zogenaamde stent.

Tot zo ver de relatief eenvoudige casus, die volgens dr. Widdershoven bij 80% van de mannen en 20% van de vrouwen voorkomt. Ingewikkelder wordt het wanneer vrouwen op het spreekuur komen met pijn op de borst-vaker uitstralend naar schouderbladen en kaak- die niet verdwijnt in rust. Er is geen afwijking te zien op het hartfilmpje en de kransslagaders zijn niet vernauwd. Vroeger werden deze vrouwen zonder behandeling naar huis gestuurd. “Maar deze vrouwen zijn niet gek” aldus dr. Widdershoven, “Ze hebben echt pijn. Het zit niet tussen de oren”.

Door drukmetingen in de kransslagaders is duidelijk geworden dat vrouwen vaker last hebben van vaatkramp in de kransslagaders. Dat kan zelfs in de kleine vaatjes optreden en veroorzaakt veel pijn. Dit vaatspasme wordt vaak uitgelokt door stress en kan verdwijnen zodra de stress vermindert. De cardioloog adviseert vrouwelijke patiënten daarom om meer rustmomenten in te bouwen in het leven van alle dag: vaker naar buiten te gaan, te sporten (zoals yoga), een boek te lezen, vaker “nee” te zeggen, enzovoort. Soms wordt medische psychologie aangeraden. Medicijnen kunnen helpen de vaten te ontspannen, maar zijn niet eenduidig te geven aan alle vrouwen: het blijft zoeken naar de juiste medicatie en dosering.

Bij hart- en vaatziekten bij vrouwen, doodsoorzaak nummer 1, kunnen ook hormonale factoren meespelen, zoals een vroege overgang of cyclusstoornissen. Risicofactoren zijn hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap, zwangerschapsvergiftiging, of zwangerschapssuikerziekte.
Herkenning en erkenning van klachten, duidelijke uitleg, geruststelling, angstreductie en een goede behandeling kunnen volgens dr. Widdershoven veel leed voorkomen.

Na afloop van de lezing werden dr. Widdershoven, voorzitter van Heartsafe Oisterwijk, en Wim Brekelmans van Heartsafe Udenhout- Biezenmortel verrast met een bijdrage voor hun organisatie.
De toehoorders van de lezing gingen verrijkt met veel kennis tevreden naar huis.
Mogelijk wordt de lezing herhaald in het voorjaar of in de zomermaanden.

Tekst: Nelleke Sträter, de Wegwijzer
Foto’s: Henny Schilders, de Wegwijzer