“Het zijn Engelse tanks, want er staat een ster op”, gilde Adje van de Ven euforisch. Daarna zagen ook vader Toon, moeder Anna-Maria en tweelingzus Jeanne de tanks naderen. Ze kwamen uit het Zuiden en reden ongeveer ter hoogte van waar nu de terreinen van SSS zijn, maar waar toen open velden waren. Jeanne herinnert zich dit moment nog heel goed. “Het was tegen het middaguur”, weet ze nog.

De famile van de Ven nam geen enkel risico, want er zou wel eens gevochten en geschoten kunnen worden. Ze renden dus meteen naar de schuilkelder, die vader in de tuin had gegraven. Daarin bleven ze de hele middag met z’n elven; pa, ma en negen kinderen (na de oorlog zouden er nòg twee komen). Ze  woonden toen in een huis aan de Kreitenmolenstraat, ter hoogte van waar je nu de Groenvelde vindt.

Tegen de avond kwam een buurman de familie vertellen dat ze wel uit de schuilkelder konden komen. “De Engelsen zijn er”, zei hij “en ik heb al een sigaret van ze gehad”.

Jeanne (toen overigens als “Sjaan” aangesproken) vertelt ook dat er bij hen thuis al snel twee Engelse soldaten werden ingekwartierd. Bovendien hadden de Engelsen onder de krentenboom in hun tuin een geschut geplaatst. “Met dat geschut werd Drunen beschoten”, zegt Jeanne, “en daardoor is toen ook mijn opa, die daar woonde, omgekomen. Nota bene in zijn schuilkelder, waar hij dacht veilig te zijn…”

Niet wetend welk drama zich op geringe afstand in de familie afspeelde, herinnert Jeanne zich wel dat er volop werd gefeest. Het meeste indruk maakten op haar de versierde wagens, die door het dorp trokken.

Een week of zes vóór de bevrijding had de familie van de Ven ook al een behoorlijk heftige oorlogservaring meegemaakt. Schuin t.o. hun huis, lag een depot van het Duitse leger. Toen de Duitsers met dolle dinsdag op de vlucht sloegen, gingen de buurtbewoners het depot leeg halen. We weten inmiddels dat Nederland toen nog niet bevrijd werd en dat de Duitsers terugkwamen. Zo ook hier, waar ze een nagenoeg leeg depot aantroffen. Al snel werden in de hele buurt huiszoekingen gedaan. Veel Duitse spullen werden teruggevonden of uit angst teruggegeven. Voor de familie van de Ven was het extra vervelend. Bij de huiszoeking hadden de Duitsers ook geld gevonden. Dat durfden ze op dat moment niet mee te nemen; misschien was er toen wel een beschaafde militair bij. Later kwam een drietal soldaten terug. Met een getrokken revolver beroofden zij de familie van de Ven lafhartig van het beetje geld dat ze hadden.

Jeanne weet ook nog dat in Udenhout vrouwen en meisjes, die iets met “de Moffen” hadden gehad, tentoon werden gesteld en werden bespot. Of ze daarbij ook kaal werden geschoren, weet ze niet meer.

Vrij snel na de bevrijding ging Jeanne in een ziekenhuis in den Bosch werken. Daar werkte ook een tante, die waarschijnlijk extra op het jonge meisje (Jeanne was toen een jaar of 14 à 15) heeft gelet. Een en ander was met name bekokstoofd door Jeanne’s moeder, die haar dochter wel weg wilde hebben bij al die Engelsen en Canadezen. Toen Jeanne een half jaar “onder toezicht” in dat ziekenhuis werkte, werd het “waarom” van moeder’s zorgen ook duidelijker. In die maanden werden er in het hospitaal steeds meer “Treesjes met hun kleine Canadeesjes” opgenomen. 

Inmiddels is Jeanne Lommers – v.d. Ven 80 jaar ouder geworden. Een groot gedeelte van deze jaren heeft zij samen met haar man Jac. (“Broer”) een winkel gehad in fietsen en bromfietsen. Ze woont nu in een huis aan de Kreitenmolenstraat, schuin tegenover haar niet meer bestaande ouderlijk huis, waarin ze de oorlog en de bevrijding heeft beleefd.

Tekst: Jan de Kort; De Wegwijzer
Foto’s: Henny Schilders; De Wegwijzer en Erfgoedcentrum ’t Schoor