Berichten

50 jaar Jan Haen

Icoon in Udenhout

Ik ben op bezoek in het huis waar Jan Haen in 1956 is geboren. Hij woont er nog steeds; naast zijn cafetaria, waar iedereen hem van kent. Niet alleen Jan is hier geboren, maar ook (in 1913) zijn vader Piet. Opa Henri Haen betrok het pand in 1902. Hij was bakker en dat werd ook het beroep van Piet, die rond 1950 een nieuw, klein geldbronnetje ontdekte om zijn gezin (er waren 8 kinderen) te kunnen onderhouden. Er werden automaten geplaatst op een hoek van het pand. Daar kon je o.a. snoepgoed uit trekken, alsmede Bossche en Parijse bollen. Wat later werden sommige vakken ook gevuld met snacks. Dat liep allemaal best goed en in 1953 verbouwde vader Piet zijn zaak en gingen de automaten naar binnen. Omstreeks 1956 (het geboortejaar van Jan!) werd begonnen met frites bakken. In die tijd was er alleen maar frites-verkoop vanaf zaterdagavond als de bakkerij gesloten was. Als kleine jongen al vond Jan de frites-tent boeiend en min of meer vanzelf rolde hij dan ook het vak in. In 1971, tijdens de slipjacht in november, ging hij voor het eerst “op eigen benen” open. Hij was toen nog maar een jongen van 15 jaar en ook nog leerplichtig. In de week ging Jan naar school en in het weekend was hij frites-bakker. 3 Jaar later, vanaf Jan’s 18e, ging cafetaria Haen alle dagen van de week open.

Vader Piet Haen heette in de volksmond “Piet Kiep” en dezelfde bijnaam erfde zoon Jan ook. In 1981 nam Jan het gehele bedrijf van pa over en vond er meteen ook een eerste, ingrijpende verbouwing plaats. Toen in 1986 zijn moeder elders in Udenhout ging wonen (vader Piet was inmiddels overleden), bleef Jan in zijn eentje in het pand achter. Die situatie is sindsdien ongewijzigd gebleven. Er is ook nooit een vrouw in zijn leven gekomen. Echt nooit ??? Nou ja, er speelde toch wel eens wat… Zo liep Jan mee in de karnavals-optocht van 2008 met het
motto: “Fritesboer zoekt vrouw”. Hij won de publieksprijs en trouwde precies een jaar later.. hij was toen de bruidegom bij de boerenbruiloft van 2009.
“Ik heb hier bijna altijd alleen gewerkt”, zegt Jan, “soms bij grote drukte had ik iemand om me te helpen. Ziek ben ik eigenlijk nooit geweest in die 50 jaar. Als ik al eens ooit griep had, ging de tent soms een uurtje dicht omdat ik niet meer op mijn benen kon staan”. Één keer is de zaak langer gesloten geweest. Jan was toen door een auto aangereden en moest een behoorlijke tijd revalideren. Maar na 3 weken vond hij het genoeg en ging hij, zo krom als een hoepel, zijn klanten weer helpen.

Ik vraag of hij in die halve eeuw ook wel eens iets bijzonders, leuk of vervelend, in zijn zaak heeft meegemaakt. Op die vraag laat Jan een aantal anekdotes de revue passeren. “Vroeger, in de automaten-tijd”, zegt hij, “hadden we een automaat waar je voor een dubbeltje mayonaise op je frites kon krijgen. Maar, er was ook een apparaat dat eau-de-cologne sprenkelde. Er was ooit een klant die dat reukspul op haar frites tapte. Niet lekker”. Hij herinnert zich de oliecrisis van 1973 ook nog goed. “Ik kon niet meer aan aardappels komen, maar een Udenhouts taxibedrijf heeft me toen uit de brand geholpen en vele zakken piepers werden met de taxi aangevoerd”. De automaten waren indertijd ook soms een bron van hilariteit, hoewel Jan het niet bepaald leuk vond als een klant er een halve kroket uit haalde, die daar door een vorige klant in was gelegd. Ooit heeft een klant zelfs een kikker in een automaat gestopt. Toen Jan het in de gaten kreeg, heeft hij het springende beestje maar snel bevrijd. Eens ontving hij een ansichtkaart uit Australië. “Ik mis jouw frites”, had de afzender er op geschreven.

In die 50 jaar heeft Jan in zijn zaak amper vervelende dingen meegemaakt. Soms waren er wel eens dronken, agressieve klanten en er is een keer brand geweest met nogal wat rookschade.
Heel bijzonder vond hij het bezoek van een bruid en bruidegom in vol ornaat. Ze overhandigden een enveloppe met een flink geldbedrag en een briefje met de tekst: “Dit is voor alle kroketten  die wij via een truc uit jouw automaat hebben gebietst”.

Jan kijkt weliswaar terug op 50 jaar frites bakken, maar hij wil er nog niet mee stoppen. “Over een paar jaar wel”, zegt hij. “Ik weet nu ook nog niet of er tegen die tijd misschien een opvolger is”. Hij moet ook nog nadenken over bezigheden als zijn werkzame leven er binnen afzienbare tijd op zit. “Ik heb ook geen hobby’s”, zegt hij, “daar was nooit tijd voor”.
Hij kijkt al wel een beetje uit naar de rust die aan de horizon gloort. “Ik kan bestellingen nu al steeds moeilijker onthouden”, zegt hij, “en ik ben blij als de klanten het op een briefje schrijven”.
Dat belooft wat te worden tijdens het weekend van 19-20-21 november als Jan zijn 50-jarig jubileum viert met de actie: “Alles voor 50% van de prijs”. Het zal dan waarschijnlijk aardig druk worden en Jan hoopt dan ook dat iedereen er rekening mee wil houden dat hij niet meer alles in zijn “bovenkamer” kwijt kan.

De Wegwijzer wenst Jan toe dat het dan bestelbriefjes regent. Maar bovenal dat hij daarna nog een lange en gezonde toekomst tegemoet mag zien.

Tekst: Jan de Kort, De Wegwijzer
Foto’s: Jan Haen / Henny Schilders, De Wegwijzer