Een veilige Kerst, maar ver van huis

Al negen maanden wonen Nataliia, haar dochter Valeria en kleindochter Kira bij Adri van Gils in Biezenmortel, gevlucht voor de oorlog in Oekraïne. De ouders van Nataliia hebben onderdak gevonden bij de buren van Adri. We maakten kennis met hen, vlak na aankomst in Nederland. Hoe gaat het nu met hen? Hoe bereiden zij zich voor op de feestdagen? Ver van Alexei, de echtgenoot van Valeria en vader van Kira, en ver weg van familie en vrienden? Valeria vertelt dat veel vluchtelingen uit Oekraïne terug willen naar hun land, zo ook de ouders van Nataliia. Valeria en Nataliia moeten hen elke dag opnieuw ervan overtuigen dat dat niet haalbaar is door het nieuwe probleem in Oekraïne: de uitval van elektriciteit door Russische bombardementen en daarmee de uitval van verwarming, verlichti ng, en de mogelijkheid om te koken. De winter in Oekraïne is koud (-20 graden) met veel sneeuw. Er is gebrek aan water en voedsel.
De familie is erg dankbaar voor de hulp van lieve mensen in Biezenmortel. Kira heeft het naar haar zin op de Franciscusschool, waar meer speels lesgegeven wordt dan in Oekraine.  Ze begrijpt al veel van de Nederlandse taal en heeft al veel vriendinnetjes. Valeria geeft aan dat haar enige reden om in Nederland te blijven de veiligheid en het geluk van dochter Kira is. Zodra het kan wil zij terug naar haar man in Oekraïne. Daarom heeft Kira twee keer per week online les van een Oekraïense lerares. Blij is de familie dat Alexei nu veilig is. Valeria vertelt een verhaal hoe hij terug ging naar Charkov om extra kleding en persoonlijke spullen naar zijn gezin in Nederland te kunnen sturen. Terwijl Valeria haar man via de telefoon aanwijzingen gaf wat hij uit hun appartement
mee moest nemen, hoorde ze plotseling explosies. In plaats van spullen uit te zoeken nam haar man spullen mee, die voor het grijpen lagen, om zichzelf niet verder in gevaar te brengen. Door deze ervaringen is thuis ver weg in Biezenmortel, maar is de oorlog altijd dichtbij. Zoals gezegd is Alexei nu veilig, hij werkt als douanebeambte aan de grens met Moldavië en Roemenië en hoeft daarom niet het leger in. Iedere dag is er contact via whats app.
Toch zijn er ook praktische zorgen. Omdat ze een meer personen huishouden vormen moet Adri meer algemene kosten betalen (afvalstofheffing, rioolbelasting, waterschapslasten). Om nog maar niet te spreken over de toename aan energiekosten. Nataliia wil graag aan het werk (in Oekraïne is ze universitair opgeleid als juriste en sociaal werkster), maar de taalbarrière verhindert dat. Ze heeft 16 taallessen gehad, maar die zijn gestopt omdat het budget op was. Nu gaat ze samen met Kira nog een keer per week naar taalles in de Schans en studeert ze thuis. De praktische zorgen belasten allen, volgens Adri.  Maar ze blijven positief. Valeria en Kira vertellen enthousiast over de Sinterklaasviering in Biezenmortel en vol trots laten ze de mooi opgetuigde kerstboom in de woonkamer zien. In Oekraïne wordt het feest van Sint Nicolai gevierd op 19 december met snoepgoed en kleine kadootjes. Kerstmis wordt met familie gevierd met lekker veel eten en drinken, zoals bij ons. In West Oekraïne is dat volgens de katholieke traditie op 25 december, in Oost Oekraïne op 6-7 januari volgens de Orthodoxe kalender. Nataliia laat me een filmpje zien van Kerst vorig jaar in Charkov. De miljoenen stad is versierd met prachtige, grote, verlichte objecten en de familie is prachtig gekleed, Kira zelfs in traditionele klederdracht. Nieuwjaar wordt normaal gesproken groots gevierd met een nachtelijk feest met familie en vrienden. Valeria vertelt dat In hun woonplaats Charkov dit jaar de jaarwisseling gevierd wordt in de metro, omdat daar iedereen veilig is voor bombardementen.
Hoe fijn zou het zijn wanneer het nieuwe jaar snel vrede brengt in Oekraïne en familie en vrienden weer met elkaar herenigd kunnen worden. Dat wenst de Wegwijzer de familie in Biezenmortel van harte toe.

Een compliment is er voor de mensen als Adri en zijn buren, die vluchtelingen uit Oekraïne nu al vele maanden opvangen. Het weekblad Elsevier kiest ieder jaar de Nederlander van het Jaar, de
Nederlander die het meest indruk gemaakt heeft . Dit jaar op 7 december heeft Elsevier niet gekozen voor genomineerden Johan Remkes, Max Verstappen of Caroline van der Plas, maar gekozen voor een groep Nederlanders, en wel de personen die ontheemden uit Oekraïne hebben opgevangen en nog opvangen. Onbaatzuchtig hebben zij hun huis en hun hart opengesteld. Deze gastgezinnen verdienen het om een keer goed in het zonnetje gezet te worden, aldus Elsevier.

Tekst: Nelleke Sträter, de Wegwijzer
Foto’s: Henny Schilders, de Wegwijzer