Wij waren bevrijd voor we het wisten

Op het eind van de oorlog besefte vader Verhoeven dat de kelder in zijn boerderij niet meer voldeed als serieuze mogelijkheid om te schuilen. Hij groef daarom een diepe, degelijke schuilkelder, die amper herkenbaar was als je er buiten overheen liep.
Hier hielden de toen 19-jarige Annie Verhoeven, haar vader (die weduwnaar was) en haar broers en zussen zich schuil op 26 oktober 1944. Ze wisten dat de geallieerden in aantocht waren en ze waren bang voor het oorlogsgeweld dat wellicht zou plaatsvinden.
Hun boerderij stond aan de Kuil, recht tegenover het Kuilpad. Dit deel van Udenhout werd wat later in de middag bevrijd dan “het dorp”.
De Verhoeven’s hoorden dat er buiten geschoten werd; ook hoorden ze een hoop gedreun en geschreeuw. Achteraf bleek, dat huizen in hun buurt beschoten waren (de kogelgaten zijn anno 2024 nog steeds te zien); dat het gedreun van de tanks kwam en het geschreeuw van de mensen in het dorp.
Vooral vader Verhoeven, die erg bezorgd was voor zijn kroost, wilde elk risico uitsluiten. Dochter Annie herinnert zich nog, dat ze ondergronds het gebonk hoorde van het paard. Het dier gaf daarmee aan honger en dorst te hebben. Na wat wikken en wegen, gingen twee zoons van de familie naar het paard om het voer en water te geven. Maar wel voorzichtig en meteen terug, want de situatie buiten werd als erg beangstigend ervaren.
In de avond kwam buurjongen Stokkermans de familie Verhoeven vertellen dat de kust veilig was.
Toch durfden zij die avond nog niet naar het dorp te gaan; de Duitsers zouden immers terug kunnen komen. Pas later voelden de Verhoeven’s zich veilig genoeg om te gaan feesten. Dat gebeurde gewoon in de open lucht; op de keien van “het kruispunt”, waar de mensen uiting gaven aan hun blijdschap. Annie weet nog dat ze toen danste op Hawaii-muziek. Ze weet ook nog, dat ze in de daaropvolgende weken regelmatig doedelzak hoorde spelen in het Kuilpad. Ze vermoedt dat daar toen Schotten ingekwartierd hebben gezeten. Ook in hun eigen boerderij kregen geallieerde militairen onderdak.
Nog weer later kreeg de familie er weet van dat er elders in Udenhout en Biezenmortel erg nare gebeurtenissen hadden plaatsgevonden tijdens de bevrijding, o.a. in de Groenstraat, op de Zandkant en rond de duinen.

De ouderlijke woning aan De Kuil, waar Annie Verhoeven tijdens de oorlogsjaren woonde. De foto is rond 1980 gemaakt.

Van de meeste nare ervaringen bleef de familie Verhoeven gevrijwaard, hoewel de Duitsers bij hen wel een koe roofden en slachtten. Niet hun beste koe, want een broer van Annie dreigde de Duitsers tegen hun schenen te schoppen als ze dat zouden doen. En dat heeft geholpen…
Annie trouwde na de oorlog met Kees Verhoeven, met wie zij een fruitbedrijf had in de Groenstraat. In het mooie pand, dat daar bij hoorde, woont zij nog steeds. Mevrouw Verhoeven – Verhoeven hoopt volgend jaar mei 100 jaar te mogen worden. Gelukkig verkeert ze nog altijd in een goede gezondheid.
Pratend over de oorlog, zegt Annie, dat ze nog altijd één gebeurtenis nooit goed heeft kunnen plaatsen. Ze vertelt dat ze haar vader tegen het eind van de oorlog een Duits uniform heeft zien verbranden. Op haar vraag naar het “waarom”, was zijn enige antwoord: “Dat moet weg”.
Verder heeft hij er nooit over gepraat. Hoewel haar vader erg voorzichtig was, zou het kunnen zijn dat hij toen een gedeserteerde Duitse soldaat aan burgerkleren heeft geholpen.

Tekst: Jan de Kort; De Wegwijzer
Foto Mevr. Verhoeven: Henny Schilders; De Wegwijzer
Foto ouderlijke woning: Erfgoedcentrum ’t Schoor