Steenuilenwerkgroep in o.a. Udenhout en Biezenmortel

Henk Ypelaar en Carel Govaarts, waarmee ik een interview heb, zijn twee buurmannen die samen de werkgroep steenuilen Loon op Zand/Noord-West Udenhout vormen. Hun werkgroep is een onderdeel van Vogelwerkgroep Midden-Brabant. Die richt zich op de bescherming van alle in het wild levende vogels en de daarvoor benodigde versterking van de natuur en het landschap. Henk en Carel hebben zich gespecialiseerd in steenuilen, net zoals vele andere vrijwilligers die de werkgroep steenuilen vormen voor het andere deel van Udenhout en Biezenmortel.
Steenuilen zijn de kleinste van de zes in Nederland broedende uilensoorten. Ze zijn ongeveer 21-23 centimeter en heel opvallend zijn de grote gele ogen. Steenuilen zijn vleeseters. Ze vangen vooral muizen, jonge vogels, meikevers, grote insecten en regenwormen en dat binnen een straat van 200 meter van hun nest. Omdat de biodiversiteit de laatste jaren is afgenomen en
omdat boerenerven minder natuurlijke nestplaatsen hebben zoals vervallen schuurtjes, hoogstam fruitbomen enzovoort, is actieve bescherming nodig. Daar zijn Henk en Carel mee bezig. Zij zijn grote natuurliefhebbers en besteden er veel tijd en aandacht aan. Daarbij hebben zij oog voor wat steenuilen nodig hebben en waar goede omstandigheden zijn om een nestkast bewoond te krijgen. Als eerste kijken ze dan naar de omgeving. Is er een omgeving met voldoende prooi voor de steenuilen? Dat betekent dat er kruiden en florarijk grasland moet zijn met houtwallen in de buurt zodat het zeker is dat er ook muizen en insecten zullen zijn. Als dat er goed uitziet gaan ze ook ’s avonds nog op pad om aan de hand van alle geluiden in te schatten of er genoeg prooi
zal zijn want: “geen prooi, geen steenuilen”. Als dat alles aanwezig is kan er een nestkast worden opgehangen. Henk en Carel springen over sloten en klimmen met een ladder de boom in om een nest op te hangen. Zij beheren 28 nestkasten, waarvan er 5 in Udenhout hangen. De vrijwilligers van de werkgroep Biezenmortel en het andere deel van Udenhout beheren ook 28 nestkasten. In het voorjaar komen ze kijken of er in de kast een koppeltje met jongen is. Gegevens daarover geven ze door aan een nationale databank. Steenuilen  zijn heel trouw aan hun broedplaats en komen dan ook meestal terug. Het vrouwtje broedt 2-5 eieren uit in vier weken, terwijl het mannetje zorgt voor voedsel. De jongen verlaten na vier weken het nest en worden dan nog ongeveer
5 weken gevoed door de ouders, maar moeten dan op zoek naar een eigen plek. Die zoeken ze binnen een straal van 1 à 2 kilometer.
Op de foto’s zijn twee van de vier jongen te zien die in een Udenhoutse kast werden aangetroffen. In het najaar gaan de mannen opnieuw alle kasten langs om ze te inspecteren en schoon te maken zodat alles weer in orde is om het voorjaar erop, opnieuw een nestje jonge steenuilen in de kast te krijgen. Mede door hun werk neemt het aantal steenuilen in ons dorp weer toe. Henk, Carel, en alle andere vrijwilligers, dank je wel!

Tekst: Wilma de Jong, de Wegwijzer
Foto’s: Henny Schilders, de Wegwijzer