Berichten

Ook in Udenhout was het twee minuten stil

Ondanks de regen was een grote groep mensen uit Udenhout en Biezenmortel op 4 mei om 19.00 uur samen gekomen op het kerkhof in Udenhout om de slachtoffers van de tweede wereldoorlog in de beide dorpen te herdenken. De namen van al deze slachtoffers, die stierven voor onze vrijheid, werden genoemd, opdat ze niet vergeten zullen worden.

Wilma de Jong, voorzitter van de Dorpsraad in Udenhout benadrukte dat we de herinnering aan hen levend moeten houden en door moeten geven, zodat alle huidige en toekomstige generaties de zwaar bevochten vrijheid zullen blijven koesteren. Herinneringen gaan zo’n drie generaties mee en verzwakken dan. De herinnering aan de oorlog en bevrijding zit of komt nu in deze fase. Daarom is het belangrijk om de jeugd te betrekken bij het verleden. Opvoeding en onderwijs kan daar een goede rol in spelen.

Voorbeeldgedrag van ons allemaal vormt volgens Wilma de Jong de basis voor respect en waardering voor elkaar, ondanks verschillen in achtergrond, cultuur, religie. Elkaar aanspreken, niet wegkijken zorgt voor een klimaat van respect en vrijheid. “Vrijheid, die hopelijk nog lang zal voortduren en waar we in onze eigen omgeving aan kunnen en moeten bijdragen”.


Tekst: Nelleker Sträter, de Wegwijzer

Foto: Pieter Michielsen, de Wegwijzer

Drie Britse soldaten krijgen een gezicht

Op 4 mei hangen we onze driekleur half stok en herdenken we alle militairen en burgers, die gestorven zijn tijdens de diverse oorlogen in binnen- en buitenland. In Udenhout gebeurt dat met een korte ceremonie op het kerkhof, in een samenwerking van Udenhouts Belang, Erfgoedcentrum ’t Schoor, de Dorpsraad en de Gilden. Kinderen van Kindcentrum de Mortel leggen bloemen op de drie graven van Britse soldaten, die eind oktober 1944 gesneuveld zijn voor onze bevrijding. Frank de Hommel vroeg zich af wie deze drie Britse jongemannen waren, ging op onderzoek uit en gaf hen een gezicht in het boekje “Drie Britse soldaten”, oktober 2021.

Reginald Frederick Blackmore werd geboren op 15 juli 1918 in een voorstad van Southampton. De zus van Reginald schreef op hoge leeftijd enkele jeugdherinneringen op. Daarom weten we dat Reginald als derde van vijf kinderen opgroeide in een arm gezin. De vader van Reginald was o.a. kleermaker en van hem leerde Reginald het vak. Vader ging jammer genoeg vaak op stap en uiteindelijk scheidden vader en moeder. Reginald ging in 1939 in militaire dienst bij The 11th Hussars, gelegerd in Egypte. Hij vocht in Noord Afrika en Italië tegen de Italianen en de Duitsers, en raakte 3 keer gewond.
Uiteindelijk voer hij per schip terug naar Engeland, waar de voorbereiding voor de Invasie in Normandië op D- Day in volle gang was. Reginald meldde zich als vrijwilliger aan. Via Frankrijk en België kwam hij in Nederland terecht, waar het leger stuitte op een sterke Duitse linie in Loon op Zand. In officiële papieren staat dat Reginald geraakt werd door een verdwaalde granaat en op 28 oktober 1944 in Udenhout overleed N.a.v. zijn overlijden verscheen een artikel over hem in de plaatselijke krant in Southampton.

William Joseph Curtis werd geboren op 3 november 1924 in Wednesbury, ten noorden van Birmingham, als derde van acht kinderen. Vader was metaalarbeider en ook William werkte in deze sector. Op 4 maart 1943 trad hij als rekruut in dienst van het General Service Corps en op 14 april 1943 werd hij overgeplaatst naar het South Staffordshire Regiment. Na de landing in Normandië leed het regiment enorme verliezen en werd opgeheven. William werd op 28 augustus overgeplaatst naar het Queens Royal Regiment. Mogelijk werd hij bij een mortieraanval gewond en stierf op 28 oktober in Udenhout. Op zijn grafsteen staat dat hij 18 jaar oud was, hij was echter op dat moment 19 jaar oud. Zijn dood (Died of Wounds) werd vermeld op 25 november in de Midland Chronicle Wednesbury Herald . Zijn naam staat op het War Memorial in de stad. Broer James en zijn vrouw bezochten na de oorlog zijn graf.

Moelwyn Howel Jones, geboren 26 oktober 1944 in Abercynon in Wales, was enig kind. Vader was mijnwerker en moeder lerares. Moelwyn was een voortreffelijk rugby speler. Hij ging in 1939 in dienst bij de Londense politie, daar maakte hij de Blitzkrieg mee (massale luchtaanvallen op o.a. Londen). Hij was verloofd voor hij op 5 februari 1942 in militaire dienst ging bij The Royal Armoured Corps. Tijdens de voorbereidingen van de invasie in 1944 overleed zijn vader bij een mijnramp. Bij de invasie leed zijn regiment grote verliezen en ging Moelwyn over naar het Royal Tank Regiment. Hij overleed op 26 oktober 1944 (Killed in Action) in Udenhout. In The Aberdare Leader verschenen artikelen over zijn dood en zijn naam staat op het gedenkteken in Abercynon en Romford (Londen). Na de oorlog hebben zijn moeder en zijn verloofde zijn graf bezocht. Zijn moeder is het verlies van haar echtgenoot en enig kind nooit goed te boven gekomen.

De drie militairen hebben de bevrijding van Udenhout met hun dood moeten bekopen. Hun graven zijn in 1950 voorzien van de grafzerken, zoals ze op het ogenblik nog aanwezig zijn, conform tekeningen gemaakt door het Imperial War Graves Commission. Ieder jaar op 4 mei leggen leerlingen van Kind Centrum de Mortel bloemen op hun graven. Op de houten plaquette in het Maria kapelletje aan de Schoorstraat staan hun namen genoemd, samen met andere gevallenen. Opdat zij niet vergeten worden.

Tekst: Nelleke Sträter, de Wegwijzer
Foto’s: Henny Schilders, de Wegwijzer

NB: het boekje “Drie Britse soldaten” van Frank de Hommel is uitverkocht.

Gedicht van Lotte tijdens de Dodenherdenking

Lotte van Tongeren uit groep 8 van Basisschool de Mortel leest dit jaar een zelf gemaakt gedicht voor tijdens de Dodenherdenking op de avond van 4 mei op het kerkhof in Udenhout.
Wanneer ik haar vraag hoe ze op het idee kwam om een gedicht te schrijven, antwoordt Lotte; “Juf Fieke heeft het gevraagd in de klas en ik vond het wel leuk”. Het gedicht moet nog wel geschreven worden, wanneer ik Lotte spreek. Ze denkt samen met haar moeder op internet te kijken hoe zo’n gedicht er ongeveer uit kan zien en dan zelf het gedicht te schrijven.
Op school kijken ze in groep 7 en 8 naar de dertien afleveringen tellende serie: “13 in de oorlog”, waar in iedere aflevering een ander thema uit de oorlog aan de orde komt. (Dit jeugdprogramma van de NPS laat zien hoe het is om als 13 jarige op te groeien in de oorlog). Lotte vindt dat “interessant”. Ik vraag Lotte of er ook nog mensen in haar omgeving zijn die over de oorlog vertellen. Haar spontane antwoord is : “Opa genoeg!” Opa vertelt vaak: “Ja, ik heb ook de oorlog meegemaakt”. Volgens Lotte was Opa nog een baby tijdens de oorlog.
Lotte is nog nooit bij de Dodenherdenking geweest. Of ze het spannend vindt om daar haar gedicht voor te lezen? “Valt wel mee”. Ze denk wel dat haar moeder en vader met haar mee gaan.
Ik vind het in iedere geval wel erg knap dat Lotte voor zoveel mensen haar gedicht wil voorlezen. Ik laat Lotte weten dat ik me afvraag of ik het op die leeftijd zelf gedurfd zou hebben.

 

De 2e wereldoorlog, veel mensen hebben het niet gered.
Het is al zo lang geleden, maar we zullen dit niet vergeten.
Want wat zij deden, is niet zomaar iets.
Zij bleven volhouden in die moeilijke tijden,
zij bleven elkaar helpen totdat iemand ze kwam bevrijden.

Het leger bleef strijden tot aan het einde,
want ze wisten dat als je opgaf je de oorlog niet won.
Zij waren sterk, dapper en zij konden wat niemand anders kon.

Het enige wat de mensen hadden was elkaar,
hoop en het leger dat voor ons gestreden heeft.
Maar dat was al genoeg, want we leven nu in vrede.
En dat is waar men toen om vroeg.

We zullen deze mensen altijd blijven eren.
Zij vochten voor vrijheid en vrede.
We zijn ze dankbaar voor het heden.
En denken terug aan het verleden.

 

Tekst: Nelleke Sträter, de Wegwijzer
Foto’s: Henny Schilders, de Wegwijzer

Dodenherdenking woensdag 4 mei

Er gaat nog steeds geen dag voorbij zonder oorlog of onderdrukking. Op woensdag 4 mei wordt om 19.00 uur door Stichting Udenhouts Belang in samenwerking met ’t Schoor opnieuw stilgestaan bij de oorlogsslachtoffers. Deze korte herdenking vindt plaats op het kerkhof achter de Sint- Lambertuskerk in Udenhout. Beide Gilden brengen de vendelgroet gevolgd door een toespraak van Wilma de Jong, de voorzitter van de Dorpsraad. Martin de Ruijter zal zijn gedicht ‘Voordat de oorlog begint’ voordragen. Drie leerlingen van groep 8 van basisschool de Mortel lezen een gedicht voor en er worden bloemen naar de oorlogsgraven gebracht. De namen van de gevallenen van Udenhout en Biezenmortel worden voorgelezen. Wij nodigen u allen uit om samen onze oorlogsslachtoffers te herdenken.

4 Mei herdenking in Udenhout

Op een zeer onstuimige lentedag zijn op 4 mei in het hele land de slachtoffers van de tweede wereldoorlog herdacht. Ook in Udenhout werd stil gestaan bij de oorlogsslachtoffers in Udenhout en Biezenmortel, vanwege de Coronamaatregelen in zeer kleine kring.
In een waterig avond zonnetje werden op het Udenhoutse kerkhof door Cees de Graaf, voorzitter van de Dorpsraad, de overleden dorpsgenoten en geallieerden gememoreerd, die gestorven zijn voor onze vrijheid.
In een korte overpeinzing maakte Hein Abbing, voorzitter van Contact 50, de noodzaak om te blijven herdenken duidelijk. “Je bent pas echt dood wanneer er niet meer aan je gedacht wordt”.
Beide sprekers gaven aan dat we door de coronabeperkingen iets ervaren hebben van onvrijheid, maar dat niets te vergelijken is met de ontberingen en onvrijheden van een oorlog. Door de velen die tijdens de oorlog het leven lieten, hebben wij de vrijheid herkregen, die we nu kennen.
Vervolgens werden de namen van de oorlogsslachtoffers voorgelezen door Frank van Hoogdalem van Stichting Udenhouts Belang.
Lia Clement van Erfgoedcentrum ’t Schoor las een gedicht voor van de 15 jarige Femke, die in haar gedicht wil benadrukken dat wij keuzevrijheid hebben in ons land en dus ook de keuzevrijheid om ieder jaar te gedenken.
Door de sprekers werden bloemstukken gelegd op de drie graven van Britse soldaten op ons kerkhof. Buiten Coronatijd is deze bloemenhulde een rol die leerlingen van basisschool de Mortel graag op zich nemen. Dit jaar moest die rol zich helaas beperken tot een bloemendonatie.
Ter afsluiting werd een minuut stilte in acht genomen. De aanwezigen spraken de hoop uit dat bij de 4 mei herdenking van volgend jaar weer vele dorpsgenoten aanwezig mogen zijn, dit om de herinnering levend te houden.

 

Tekst: Nelleke Sträter, correspondent
Foto’s: Pieter Michielsen

Ook weer een minuut stilte in Udenhout

Het is goed te zien dat er op 4 mei om 19.00 uur steeds meer mensen tijd maken om even langs het kerkhof in Udenhout gaan, om daar de dodenherdenking bij te wonen.
Al enkele jaren organiseert Udenhouts Belang in samenwerking met ’t Schoor deze herdenking. De eerste jaren gebeurde dat bij het kapelletje aan de Schoorstraat en sinds enkele jaren op het kerkhof achter de kerk. De basisscholen in Udenhout hebben verschillende monumenten in Udenhout ‘geadopteerd’ en verzorgen ieder jaar ook een herdenking bij die monumenten. De achthoevenschool heeft de 4 mei herdenking dit jaar voor haar rekening genomen.
Er worden daar bloemen gelegd bij de graven van drie gesneuvelde soldaten. Dit wordt ieder jaar gedaan door drie leerlingen van een Udenhoutse basisschool. Nadat deze drie leerlingen een gedicht hadden voorgelezen, gingen ze samen met Frans Goossens (’t Schoor) en Peter Hutten (dorpsraad) een drietal kransen leggen op de graven van de soldaten.
Henrie Cuijpers blies ondertussen ‘The Last Post’ en de namen van de in Udenhout gesneuvelde soldaten werden voorgelezen. De beide gildes uit Udenhout brachten ook een vendelgroet.
De drie leerlingen die dit jaar namens de scholen de bloemen gelegd hebben waren Yaniek van de Leur, Suus Roosen en Anna van Zandbeek.
Ook volgend jaar zal er weer een herdenking plaats vinden waar u alle bij aanwezig mag zijn.

Indrukwekkende en dankbare herdenking bij Bos en Duin

Herdenking-BosenDuin-2016-hpDe datum 4 mei zal bij iedereen bekend staan als de datum waarop in Nederland, en dus ook in Udenhout, alle oorlogsslachtoffers herdacht worden.
Eenzelfde link zal niet meteen gelegd worden op 26 mei. Toch is het zo dat, juíst in Udenhout op deze dag een aantal oorlogsslachtoffers herdacht worden. Bij het monument net achter Bos en Duin, worden op deze dag 14 gefusilleerde verzetsmensen herdacht.
Deze herdenking is een aantal jaar geleden ‘geadopteerd’ door basisschool De Wichelroede die ieder jaar met groep 8 deze herdenking invulling geven.
Werkelijk indrukwekkend is het om te zien hoe juist de jeugd stil staat bij wat deze soldaten in de oorlog voor ons allemaal gedaan hebben. Nabestaanden van deze verzetshelden komen, in sommige gevallen meer dan 100 km naar Udenhout gereden om deze herdenking bij te wonen.

Om 11.00 uur begint de herdenking. Ieder jaar weer meer mensen verzamelen zich rondom het monument als de leerlingen vanaf de straat aan komen lopen. Alleen het gezang van vogels is goed te horen als de leerlingen hun plaatsje zoeken rondom het monument. In de klassen hebben Juffrouw Angeliek en Juffrouw Josje de afgelopen weken veel tijd besteed aan de voorbereiding op deze dag. Alle gezichtjes staan strak in de plooi, waaraan al duidelijk te zien is dat deze kinderen ook daadwerkelijk beseffen waar deze herdenking écht om gaat.
De kinderen gebruiken zelf geschreven teksten, houden bordjes met daarop foto’s  van de 14 gefusilleerden omhoog, en noemen daarbij natuurlijk ook de namen. Na de Last Post wordt er een minuut stilte gehouden.

Herdenking-BosenDuin-2016-01Aan het einde sprak Mevrouw Marie-Colette van Spaendonck de leerlingen geëmotioneerd toe. Zij dankte de leerlingen voor de respectvolle wijze, waarop zij de herdenking doen. “Ik wil jullie graag een levensles meegeven. De Duitse filosoof Kant zei:”Denk goed na voordat je iets doet. Bedenk of jij het leuk zou vinden als men dit bij jou zou doen. Als jij je daaraan houdt, zal de wereld veel vreedzamer zijn.”
(Marie-Colette van Spaendonck is de nicht van de gefusilleerde Rob van Spaendonck en zij schreef ook het gedicht, dat op de rand van het monument staat. Zijn broer Frans is de vader van Marie-Colette. Samen met zijn vrouw zat hij in het verzet en omdat zij zwanger was van Marie-Colette kon zij veel mee smokkelen onder haar kleding. Frans werd opgepakt en naar kamp Vught gebracht. Via een naar binnen gesmokkeld briefje kreeg hij te horen, dat hij vader geworden was. Hij heeft zijn dochter nooit gezien, want hij kwam vlak voor het einde van de oorlog om in Kamp Buchenwald.)

Na afloop van de herdenking zijn de leerlingen weer naar school gegaan en hebben Jan Schoenmakers en Henk Peters nog een kopje koffie gedronken met de nabestaanden, die daar nogmaals hun dankbaarheid uitspraken dat de 14 verzetsstrijders op deze manier niet vergeten worden. De 87-jarige zus van Barend Busnac zei: ”Heel de geschiedenis van Barend is voor mij een levenslang trauma, maar deze bijeenkomst verzacht de pijn.”

Herdenking-BosenDuin-2016-02

 

Dodenherdenking 2016

Op het kerkhof naast de kerk in Udenhout werd op 4 mei om 19.00 uur de dodenherdenking gehouden.

dodenherdenking2016-kinderenHet was een zonnig avond, waarbij de laaghangende zon grote schaduwen wierp op de grond. Er waren ongeveer 120 personen aanwezig, waarbij de gemiddelde leeftijd, ondanks de aanwezigheid van enkele jongeren, zeker boven de 50 jaar lag. We herdenken alle doden van WO II en in het bijzonder degenen die gevallen zijn in en rondom Udenhout.

Frans Goossens, voorzitter van Heemcentrum ’t Schoor sprak de mensen toe, waarbij hij refereerde aan het feit dat sinds de Tweede Wereldoorlog er nog geen dag op de globe is geweest zonder oorlog. Er zijn op dit moment 60 miljoen mensen op de vlucht voor geweld en vervolging en over de hele wereld zijn er meer dan 50 miljoen vluchtelingen. Vrijheid, vrede en veiligheid is voor ieder van belang. Het thema was dan ook: “Geef de vrijheid door”.

dodenherdenking2016-gildeNa zijn rede waren er twee vendelzwaaiers van de gilden  St. Joris en St. Anthonius-St. Sebastiaan, die ter ere van deze herdenking een kleine demonstratie van hun kunnen lieten zien.

Daarna werd het woord gegeven aan de voorzitter van Dorpsraad Udenhout, Peter Hutten.

Vervolgens werd er door Daniël, Demi en Sebastiaan,  drie leerlingen van bs de Wichelroede een gezamenlijk gedicht voorgelezen over vrijheid en herdenken.

Frans Goossens legde daarna met deze drie leerlingen een boeket bij drie Amerikaanse soldaten die voor de bevrijding van Udenhout hun leven hebben gegeven. Intussen werden een 20-tal namen opgenoemd van personen uit Udenhout en Biezenmortel, die ook het leven hebben gelaten ten tijde van WO II.

dodenherdenking2016-difiléDe Last Post werd daarna gespeeld door Henrie Cuijpers, gevolgd door twee minuten stilte voor alle slachtoffers van de oorlog.

Na een korte verwijzing naar het volkslied werden er twee coupletten van het Wilhelmus gespeeld en zongen de bezoekers zo goed als het kon, mee. Ten slotte werd er een klein defilé gehouden langs de drie graven van de gevallen Amerikanen en konden de aanwezigen bij ’t Rectoraat nog even napraten onder het genot van een kopje koffie.

Tekst/foto’s: Gerhard de Wit

Dodenherdenking steeds drukker bezocht

Dodenherdenking2015-1Heemcentrum ’t Schoor en Udenhouts Belang, die ieder jaar in Udenhout de dodenherdenking op 4 mei organiseren, zien de laatste jaren een steeds groter aantal belangstellenden naar het kerkhof achter de St. Lambertuskerk in Udenhout komen om de herdenking bij te wonen.
De eerste jaren dat de herdenking gehouden werd, vond deze nog plaats bij het kapelletje aan de Schoorstraat. De laatste jaren is het kerkhof dus de locatie waar de ruim 150 aanwezigen zich om 19.00 uur verzamelden.

Bij de graven van drie Engelse soldaten worden tijdens deze herdenking door leerlingen van De Wichelroede, die ieder jaar een deel van de invulling van de herdenking voor hun rekening nemen, een drietal kransen gelegd.
Met toespraken van Frans Goossens (’t Schoor) en Peter Hutten (Dorpsraad), eigen geschreven gedichtjes van leerlingen van de Wichelroede en een vendelgroet van de beide Udenhoutse gilde was het ook dit jaar weer een mooie herdenking.

Dodenherdenking2015-2