Op weg naar Bosch en Duin zie ik ze al in een lang lint fietsen; de leerlingen van groep 8 van basisschool “De Wichelroede” en hun begeleiders.
Een kwartiertje later lopen de kinderen door een haag van belangstellenden naar het oorlogsmonument. Voorop de Nederlandse vlag; halfstok. Dan volgen kinderen met bloemen en foto’s van de 14 verzetsstrijders, die hier ergens in de Duinen zijn geëxecuteerd. Het is vandaag (24 mei) precies 80 jaar geleden dat ze hun doodvonnis hoorden.

De kinderen memoreren de 14 verzetshelden, één voor één. Trompettist Ad Donkers blaast “The last post”. De ruim 200 aanwezigen zingen het Wilhelmus. De leiding van “De Wichelroede” deelt mee dat er een herdenkingsmuur in de school is ingericht. Eenieder, die dat wil, wordt uitgenodigd om te komen kijken.

Vervolgens neemt Henk Peters, al jarenlang de organisator van deze plechtigheid, het woord. Hij heeft een aantal indrukwekkende mededelingen. Zo vertelt hij van een mysterieus bloemstuk, dat elk jaar vanuit Canada wordt besteld om op 26 mei op deze herdenkingsplaats te leggen. Onlangs is gebleken dat deze bloemen afkomstig zijn van Peter Dankers die in Loon op Zand is geboren en naar Canada is geëmigreerd. Hij is vandaag over uit dit land. Tijdens een eerder bezoek aan Nederland, stuitte Dankers per toeval op het monument en ontdekte toen tot zijn ontsteltenis dat enkele uren voor zijn geboorte, op 26 mei 1944, de 14 verzetsmannen hier zijn doodgeschoten. “Ik leef, mede dankzij deze 14”, zegt Dankers in een door hem voorgedragen gedicht.

Henk Peters heeft nog meer monnikenwerk verricht. Hij vond het spoor naar de toenmalige verloofde van Barend Busnac, die uit Amsterdam kwam en een van de 14 gesneuvelden is. Deze verloofde heette Henny Barend. Ze was een Joods meisje dat de oorlog heeft overleefd, waarschijnlijk dankzij vervalste identiteitsbewijzen, die zij èn haar zus Celine (Lien) kregen van de Tilburger Wim Berkelmans. Wim Berkelmans behoorde bij een verzetsgroep, waar ook Barend Busnac zich bij aansloot. De groep werd na een aanslag verraden, waarna alle leden op die noodlottige dag, 26 mei 1944, werden vermoord.

Na de oorlog was men het spoor naar Henny Barend en haar zus kwijt. Dat heeft Henk Peters na bijna 80 jaar teruggevonden. Henny emigreerde naar Canada; haar zus Lien bleef in Nederland (Beverwijk). Beide zussen zijn inmiddels op hoge leeftijd overleden, maar Henk vond ook van beiden, nakomelingen. Twee van hen, Lisa uit Canada en haar neef Barend (!!!) uit Beverwijk waren tijdens de plechtigheid afgelopen vrijdag, aanwezig. Barend vertelde dat hij van zijn moeder Lien gehoord heeft, zijn voornaam gekregen te hebben als eerbetoon aan verzetsheld Barend Busnac.

Canadese Lisa en Beverwijker Barend kregen op het eind van de plechtigheid nog een emotioneel moment te verwerken. Zij maakten kennis met Jan Berkelmans uit Tilburg. Hij is de zoon van de toen gefusilleerde Wim Berkelmans. Zeer waarschijnlijk zouden Lisa en Barend niet geleefd hebben als hun moeders, Henny en Lien, destijds in de oorlog niet aan valse papieren (via Wim) hadden kunnen komen, waardoor zij konden onderduiken en overleven.

Tenslotte vertelden Lisa en Barend dat de namen van een aantal mensen, wier daden nu pas bekend zijn geworden naar aanleiding van deze naspeuringen, volgend jaar gegraveerd zullen worden in de eremuur van “De rechtvaardigen onder de volkeren” van de Israëlische organisatie Yad Vashem.

Op www.schoorudenhout.nl/ kunt u het artikel over de naspeuringen van Henk Peters, lezen.

Tekst: Jan de Kort; De Wegwijzer
Foto’s: Henny Schilders; De Wegwijzer