Wichelroede eert verzetshelden
Twee weken geleden hebben we in de Wegwijzer gemeld dat op 24 mei de herdenking plaats zou vinden van de 14 verzetshelden die in de duinen zijn gefusilleerd op 26 mei 1944. Het was een indrukwekkende bijeenkomst verzorgd door leerlingen van groep 8 van de basisschool de Wichelroede. Met een vlag voorop liepen zij in stilte met 14 rozen naar het monument. Daar werd het gedicht voorgelezen wat ook op de rand van het monument staat. Alle namen van de verzetshelden werden genoemd terwijl tegelijk een foto omhoog werd gehouden. Daardoor kregen deze mannen ook letterlijk een gezicht. De rozen en een mooi grafstuk werden bij het monument gelegd en het Wilhelmus gezongen. Naast belangstellenden uit het dorp waren er ook diverse familieleden van deze gefusilleerde mannen, waaronder de 94-jarige zwager van de verzetsheld Barend Busnac en Marie-Colette van Spaendonk. Haar oom was een van de in de duinen gefusilleerde mannen, maar ook haar vader werd geëerd. Hij kwam vanwege zijn deelname aan het verzet in concentratiekamp Buchenwald op 25-jarige leeftijd om het leven.
Aansluitend was er de gelegenheid om de herdenkingswand in de school te bezoeken. De leerlingen hebben hier een wand gemaakt met diverse foto’s en artikelen over deze verzetshelden. De leerlingen gingen ook in gesprek met de bezoekers wat ook tot heel persoonlijke vragen en momenten leidde. Zo kreeg Marie-Colette vragen wat het voor haar betekende om op te groeien zonder vader, wat haar moeder in het verzet deed en of zij die mevrouw was waarvan haar vader via een briefje in kamp Vught hoorde dat hij vader was geworden. Zij antwoordde daar heel openhartig over. Door de voorbereiding, de herdenking en deze gesprekken werd voor de kinderen de oorlog heel concreet. Waarschijnlijk krijgt de oorlog in Oekraïne ook een andere betekenis. Familieleden spraken hun waardering uit dat in Udenhout de herdenking jaarlijks plaatsvindt en eerden ook de onlangs overleden Jan Schoenmakers, de initiatiefnemer van het monument. Henk Peters gaf aan dat hij heel blij is dat hij in de persoon van juf Angeliek Vermeer iemand gevonden
heeft die de organisatie van de herdenking dit jaar op zich heeft genomen en dit ook in de toekomst zal blijven doen. Maar dank is er ook voor Henk Peters die het monument en deze herdenking de afgelopen jaren heeft opgezet, levendig gehouden en georganiseerd heeft en nu het stokje door kan geven.
Tekst: Wilma de Jong, de Wegwijzer.
Foto bloemstuk: Gerard Monté | Foto leerlingen: Angeliek Vermeer
De wandeling start bij brasserie De Kat. We hebben de route gedownload en volgen deze via de (gratis) app “IVN Routes”. Dit is vooral zo leuk omdat op de hele route 14 aandachtspunten zijn opgenomen. Bij ieder punt zijn er bijzonderheden met achtergrondinformatie te lezen of te beluisteren. Ik woon in de Brand maar tijdens deze wandeling heb ik verschillende nieuwe dingen gehoord. Bijvoorbeeld over de gedempte Zandleij en over een beukenbos waar we langs komen. Voor mij was onbekend dat daar later in het jaar een heel klein paddenstoeltje groeit: het rodekoolzwammetje en dat een beuk dat hele kleine zwammetje nodig heeft voor de voortplanting. Zonder dit zwammetje geen nieuwe beukenbomen. We lezen en horen over de dassen die hier weer veelvuldig voorkomen. We komen uit bij de Loonse Hoek en na een stukje verharde weg gaan we aan de andere kant van de Schoorstraat de Brand weer in. Bij het vogelvennetje kun je vogels bekijken en in dit gebied is ook de plant de blauwe knoop, weer terug van weggeweest.
Basisschool Franciscus bestaat 100 jaar. Woensdagochtend werd dit lustrum officieel geopend door burgemeester Van de Wetering, bestuurder Marianne van Wegberg en vervangend directeur Maikel de la Cousine. 
groep de Boskabouters bestaat voor een groot deel uit Udenhouters en werken op dinsdagochtend. Overigens zijn er ook andere groepen waarin Udenhouters actief zijn. En wat doen zijn dan? Het grootste deel van het jaar zijn ze bezig met de bestrijding van de Amerikaanse vogelkers. Deze plant, ook wel bospest genoemd, is vanaf de jaren twintig van de twintigste eeuw als vulhout in de bossen aangeplant. Deze vogelkers overwoekert alles en is zo dominant dat ze andere planten en bomen verdringen. Zo gauw deze volgelkers in het voorjaar blaadjes krijgt beginnen de vrijwilligers met hun werk. Kleine opkomende planten worden uitgetrokken, maar er zijn ook grote exemplaren. Deze worden op ongeveer een meter hoogte afgezaagd en als ze nieuw uitschot krijgen, wordt dit opnieuw verwijderd oftewel gestript. Maar er zijn ook forse exemplaren die niet zomaar om te zagen zijn. Die worden geringd: er wordt een strook van ongeveer 25 cm van de bast rondom weggehaald zodat de boom afsterft. Hele bergen door hen gekapt hout liggen verspreid over het bosperceel er als we zien hoeveel vogelkers er nog staat komen er nog veel bergen bij. Het is zwaar werk. Iedereen werkt individueel, maar kan hulp inroepen van de anderen als dat nodig is. Ze werken in een linie om geen stukken over te slaan. Het lijkt bijna onbegonnen werk. Toch geven ze aan dat in de gebieden rondom Bosch en Duin waar ze dit al 15 jaar doen, het verschil echt te zien is. Het is wel een kwestie van een lange adem hebben en jaar in jaar uit bezig blijven. En dat doen zij.
De Boskabouters hebben met Kerst twee weken vakantie en verder werken ze het hele jaar door. Als de vogelkers geen bladeren heeft en daardoor moeilijk te herkennen is, verwijderen ze opschot van vliegdennen, Douglas sparren en berken. Ze zijn met 15 personen, waarvan drie vrouwen. De jongste is midden veertig en de oudste is 80. Je moet er handig voor zijn, maar ook sterk. Gerard, is de oudste en sterkste en wordt door de anderen dan ook de Hulk genoemd. In de pauzes drinken ze koffie en wisselen alle nieuwtjes uit. Een vrijwilliger uit Tilburg vertelt dat hij door die verhalen inmiddels wel zo’n 200 Udenhouters kent, zonder ze ooit gezien te hebben. Natuurlijk worden tijdens deze koffiepauzes ook de oplossingen voor de wereldproblemen bedacht. Kortom het gaat iedereen ook om de gezelligheid en de contacten die deze activiteiten opleveren. Dus zie je in de bossen mensen met overalls van natuurmonumenten in de weer met zagen, schoppen en snoeimessen dan zijn dat groep vrijwilligers die eraan bijdragen dat onze bossen mooi zijn en blijven.
Onder eeuwenoude gigantische bomen vind ik een gezelschap van ruim 10 personen onder leiding van een charlatan. Het is de “Troupe van Charles Atant”. Zij komen allemaal uit een soort mini- ruimtecapsule te voorschijn. Op zich al een prestatie als je nagaat dat het die middag behoorlijk warm was. En als de mannetjes uit het gezelschap zich dan ook nog opwinden over een leuke dame, Claire, dan weet je het wel.
Afgelopen zondag was het Pauwelsdag. Landschapspark Pauwels is een uitgestrekt gebied ten zuiden van De Loonse en Drunense Duinen en Kaatsheuvel/ De Efteling en ten noorden van Tilburg. Een unieke omgeving waar natuur, landbouw, recreatie, water, cultuurhistorie en energie samenkomen. Op Pauwelsdag worden allerlei ontwikkelingen in dit gebied gepresenteerd. Ontwikkelingen die ook nog in volle gang zijn. Er was zoveel georganiseerd dat geïnteresseerden een keus moesten maken. Ik bezocht de Pauwelshoeve en de boerderij van de familie Schoenmakers aan de Houtsestraat in Udenhout.
De stichting educatieve boerderij Tilburg-Loon op Zand heeft als doelstelling om schoolklassen of andere groepen, kennis te laten maken met de natuur en het boerenbedrijf. Men probeert dat nu zo goed mogelijk te improviseren omdat ze nog geen goede ruimte hebben om groepen te ontvangen. Het wachten is nog op een aanpassing van het bestemmingsplan. Desondanks was er nu een mooie moestuin ingericht en liet men zien op welke manier men wol kan vilten.
Ik had het voorrecht de tentoonstelling al vooraf te mogen zien. Mijn conclusie: “Echt leuk opgezet; heel veelzijdig; allerminst saai; eigenlijk moet iedereen komen kijken en niet alleen de mensen van Biezenmortel”. Als je de tentoonstelling komt bezoeken, hoef je de nummers van de route maar te volgen en je ziet alles. Zo kun je de gebouwen weer bekijken, die er in de loop van de tijd gestaan hebben en zie je de ontwikkeling van de leermethodes. De verwevenheid van kerk en school (m.n. de rol van de paters Kapucijnen) kan natuurlijk niet ontbreken. 
