Op een mooie zaterdagmorgen ben ik op het Kasteel. Rentmeester Hein is er ook, zoals bijna altijd op zaterdagochtenden. We zitten op het terras van de idyllische achtertuin.
Hein vertelt dat hij al in 1978, 44 jaar geleden, bemoeienis kreeg met dit fraaie Udenhoutse erfgoed. Hij memoreert hoe hij bij het kasteel betrokken is geraakt. Zijn vader was, evenals Hein, makelaar en kreeg indertijd de opdracht het kasteel te taxeren. Pa had geen rijbewijs en
zoon Hein reed hem er naar toe. De toenmalige eigenaresse van “De Strijdhoef”, Mevrouw Clotilde Le Mire, vroeg aan vader van den Berg of hij niet iemand wist die wilde helpen bij de administratie van het landgoed. “Ik heb er wel 10 thuis, die kunnen helpen”, zei Hein’s vader. Aangezien Hein als chauffeur toch in de buurt was, werd hij de nieuwe administratieve kracht.
Hiermee was ook de entrée van Oisterwijker Hein in het Udenhoutse leven een feit. Niet alleen bij het kasteel heeft hij in al die jaren zijn sporen verdiend, maar ook bij Scouting, Erfgoedcentrum “’t Schoor”, de Unentse Mèrt en nog bij veel meer initiatieven en organisaties.
Toch is Hein altijd in Oisterwijk blijven wonen; sterker nog, hij woont nog altijd in het ouderlijk huis waar alle 10 Van den Bergkinderen zijn opgegroeid. In die rij van 10 was Hein in 1936 aan de beurt.
Geleidelijk aan heeft de heer van den Berg een steeds belangrijkere rol bij het kasteel gekregen. Zowel aan het in- als aan het exterieur van het kasteel werd van alles opgeknapt. Voor een deel met de gelden van de eigenaren, de familie Le Mire, maar voor een deel ook dankzij Liefdewerk
– Oud papier”-activiteiten.
Hein’s betrokkenheid bij het kasteel werd nog verder versterkt door een project van de Rowan’s (Hein was daar intussen ook bij verzeild geraakt) die de geschiedenis van het kasteel wilden beschrijven. Dit initiatief heeft o.a. tot het ontstaan van “Erfgoedcentrum ‘t Schoor”
geleid.
25 Jaar (van 1968 tot 1993) hebben de Zusters van Dongen het kasteel bewoond. Zij maakten van het fraaie voorplein een minder fraaie parkeerplaats. Doch dat werd reeds tijdens hun bewoning teruggedraaid. Met behulp van o.a. subsidiegelden kwam het voorplein in zijn oude illustere staat terug. Hein vertelt: “Vroeger was het regelen van een subsidie veel gemakkelijker dan nu. Een aanvraag indienen betekende bijna ook dat je het geld kreeg. Nu moet je alles uitgebreid onderbouwen; bewijzen aanleveren; je wordt tot in-den-treure gecontroleerd. Eigenlijk ook wel terecht. Maar het kost wel veel tijd en energie”. Gelukkig hebben de staat, de provincie, de gemeente en andere instanties in het algemeen een positieve houding als een goed onderbouwde aanvraag, wordt ingediend. Dank zij die houding zijn al mooie restauraties gerealiseerd aan o.a. buitenpoort, theehuis, kapel en natuurlijk aan het kasteel zelf. “Maar ook het gewone, dagelijkse onderhoud is best een bron van zorg”, aldus de heer van den Berg; “Om dat financieel allemaal rond te krijgen, moeten we (eigenaren en vrijwilligers) behoorlijk creatief zijn. Zo genereren we bijv. geld uit de verhuur van de kapel als trouwlocatie”.
Na het overlijden van kasteelvrouwe Clotilde Le Mire van Franckenberg en Proschlitz (“tante” noemt Hein haar liefdevol) is er een beheersstichting gekomen waarin de huidige generatie zit van de nakomelingen van de Le Mire’s. Voor deze heren, allen met de achternamen Leijten of Le Mire, vervult Hein feitelijk de rol van “rentmeester”. Dat doet hij met grote toewijding en inzet, samen met een aantal zeer gewaardeerde vrijwilligers. En daarom staat het prachtige kasteel er anno 21e eeuw nog prachtig bij. “Maar of dat zo blijft … ?”, twijfelt Hein, “Ik ben tenslotte ook niet meer de jongste”.
Als U tenslotte meer wilt weten over Udenhout’s meest prominente gebouw (en landgoed): In 2011 gaf “Heemcentrum ‘t Schoor Udenhout – Biezenmortel” het boek “Over ‘t Kasteel” uit. Het is een van de initiati even om het toen 250 jaar geleden, door Willem baron van Dopff (voorvader van de huidige eigenaren) gebouwde kasteel, midden in onze gemeenschap te kunnen behouden. Gedurende bijna 20 % van die eeuwenlange periode heeft “rentmeester” Hein van den Berg, samen met anderen, meer dan voorbeeldig, op dit bijzondere erfgoed gepast.
Tekst: Jan de Kort, De Wegwijzer
Foto’s Henny Schilders