De bijzondere hobby van Jorna van Loosbroek-Vera

Wie achterom naar Jorna gaat komt onderweg al veel van haar hobby tegen: engelen. In de tuin diverse grote beelden van engelen met wijde vleugels, bij de achterdeur een stilleven van diverse engelen, al dan niet met fluit.

Jorna vertelt dat ze zo’n dertig jaar geleden op vakantie in Italië haar eerste houten staandertje met een afbeelding van een engeltje kocht en dat was het begin van haar verzameling. In die dertig jaar is deze uitgegroeid tot een verzameling van enkele honderden engeltjes en engelen. Haar collectie omvat exemplaren van een centimeter tot engelen van ruim een meter. Enthousiast laat zij een vitrinekast zien waarin veel, vooral de kleinere, exemplaren staan. Het materiaal is zeer divers. Er zijn gehaakte engelen, engelen van steen, stof, hout, en van zeep. Buiten de vitrine staan of hangen er engelen in de huiskamer, wc, badkamer en hun slaapkamer.

Jorna krijgt vaak engelen cadeau van familie en vrienden. Daar is ze altijd blij mee. Ze weet ook heel goed welke engel ze van wie en bij welke gelegenheid heeft gekregen. Zelf koopt ze alleen een engel als deze haar meteen aanspreekt. Ze vindt het moeilijk om onder woorden te brengen wat dat aanspreken precies is. Een engel moet ‘iets hebben’ en dan voegt ze die toe aan haar verzameling. Zeker in de kersttijd zijn haar engelen een mooie basis voor de kerstversiering en komen ze extra mooi uit.

Tekst: Wilma de Jong-Verspeek, de Wegwijzer
Foto’s: Henny Schilders, de Wegwijzer

Een veilige Kerst, maar ver van huis

Al negen maanden wonen Nataliia, haar dochter Valeria en kleindochter Kira bij Adri van Gils in Biezenmortel, gevlucht voor de oorlog in Oekraïne. De ouders van Nataliia hebben onderdak gevonden bij de buren van Adri. We maakten kennis met hen, vlak na aankomst in Nederland. Hoe gaat het nu met hen? Hoe bereiden zij zich voor op de feestdagen? Ver van Alexei, de echtgenoot van Valeria en vader van Kira, en ver weg van familie en vrienden? Valeria vertelt dat veel vluchtelingen uit Oekraïne terug willen naar hun land, zo ook de ouders van Nataliia. Valeria en Nataliia moeten hen elke dag opnieuw ervan overtuigen dat dat niet haalbaar is door het nieuwe probleem in Oekraïne: de uitval van elektriciteit door Russische bombardementen en daarmee de uitval van verwarming, verlichti ng, en de mogelijkheid om te koken. De winter in Oekraïne is koud (-20 graden) met veel sneeuw. Er is gebrek aan water en voedsel.
De familie is erg dankbaar voor de hulp van lieve mensen in Biezenmortel. Kira heeft het naar haar zin op de Franciscusschool, waar meer speels lesgegeven wordt dan in Oekraine.  Ze begrijpt al veel van de Nederlandse taal en heeft al veel vriendinnetjes. Valeria geeft aan dat haar enige reden om in Nederland te blijven de veiligheid en het geluk van dochter Kira is. Zodra het kan wil zij terug naar haar man in Oekraïne. Daarom heeft Kira twee keer per week online les van een Oekraïense lerares. Blij is de familie dat Alexei nu veilig is. Valeria vertelt een verhaal hoe hij terug ging naar Charkov om extra kleding en persoonlijke spullen naar zijn gezin in Nederland te kunnen sturen. Terwijl Valeria haar man via de telefoon aanwijzingen gaf wat hij uit hun appartement
mee moest nemen, hoorde ze plotseling explosies. In plaats van spullen uit te zoeken nam haar man spullen mee, die voor het grijpen lagen, om zichzelf niet verder in gevaar te brengen. Door deze ervaringen is thuis ver weg in Biezenmortel, maar is de oorlog altijd dichtbij. Zoals gezegd is Alexei nu veilig, hij werkt als douanebeambte aan de grens met Moldavië en Roemenië en hoeft daarom niet het leger in. Iedere dag is er contact via whats app.
Toch zijn er ook praktische zorgen. Omdat ze een meer personen huishouden vormen moet Adri meer algemene kosten betalen (afvalstofheffing, rioolbelasting, waterschapslasten). Om nog maar niet te spreken over de toename aan energiekosten. Nataliia wil graag aan het werk (in Oekraïne is ze universitair opgeleid als juriste en sociaal werkster), maar de taalbarrière verhindert dat. Ze heeft 16 taallessen gehad, maar die zijn gestopt omdat het budget op was. Nu gaat ze samen met Kira nog een keer per week naar taalles in de Schans en studeert ze thuis. De praktische zorgen belasten allen, volgens Adri.  Maar ze blijven positief. Valeria en Kira vertellen enthousiast over de Sinterklaasviering in Biezenmortel en vol trots laten ze de mooi opgetuigde kerstboom in de woonkamer zien. In Oekraïne wordt het feest van Sint Nicolai gevierd op 19 december met snoepgoed en kleine kadootjes. Kerstmis wordt met familie gevierd met lekker veel eten en drinken, zoals bij ons. In West Oekraïne is dat volgens de katholieke traditie op 25 december, in Oost Oekraïne op 6-7 januari volgens de Orthodoxe kalender. Nataliia laat me een filmpje zien van Kerst vorig jaar in Charkov. De miljoenen stad is versierd met prachtige, grote, verlichte objecten en de familie is prachtig gekleed, Kira zelfs in traditionele klederdracht. Nieuwjaar wordt normaal gesproken groots gevierd met een nachtelijk feest met familie en vrienden. Valeria vertelt dat In hun woonplaats Charkov dit jaar de jaarwisseling gevierd wordt in de metro, omdat daar iedereen veilig is voor bombardementen.
Hoe fijn zou het zijn wanneer het nieuwe jaar snel vrede brengt in Oekraïne en familie en vrienden weer met elkaar herenigd kunnen worden. Dat wenst de Wegwijzer de familie in Biezenmortel van harte toe.

Een compliment is er voor de mensen als Adri en zijn buren, die vluchtelingen uit Oekraïne nu al vele maanden opvangen. Het weekblad Elsevier kiest ieder jaar de Nederlander van het Jaar, de
Nederlander die het meest indruk gemaakt heeft . Dit jaar op 7 december heeft Elsevier niet gekozen voor genomineerden Johan Remkes, Max Verstappen of Caroline van der Plas, maar gekozen voor een groep Nederlanders, en wel de personen die ontheemden uit Oekraïne hebben opgevangen en nog opvangen. Onbaatzuchtig hebben zij hun huis en hun hart opengesteld. Deze gastgezinnen verdienen het om een keer goed in het zonnetje gezet te worden, aldus Elsevier.

Tekst: Nelleke Sträter, de Wegwijzer
Foto’s: Henny Schilders, de Wegwijzer

De foto van de maand november 2022 van “Fotoclub Focus Udenhout”

Als foto’s van de maand november 2022 van “Focus op Nederland” is in de categorie Zoomburst fotografie met een meerderheid van stemmen gekozen, het bos, van Rene van den Boer uit Udenhout. We feliciteren Rene met het maken van deze mooie zoomburst foto.

Bedankt Namens Fotoclub Focus Udenhout,
Peter van Kollenburg

Kerkzilver Udenhout en Biezenmortel

Afgelopen vrijdag werd in een met belangstellenden goed gevulde kantine van Jeu de Boules vereniging VOP het boek Kerkzilver Udenhout en Biezenmortel gepresenteerd.
Jan Karel Verhulst, koster van de Lambertusparochie en juwelier van beroep, deed 10 maanden (bijna dagelijks) onderzoek naar de geschiedenis en betekenis van het kerkzilver. Dit naar aanleiding van de vraag van Acoliet Henk Geerts hoe oud een bepaalde kelk was. Volgens Jan Karel kwam Kees van Kempen van Erfgoedcentrum ’t Schoor op het idee om van het onderzoek een boekje te maken, omdat de informatie te veel was voor een Sprokkel. Kees van Kempen zorgde voor de verhalen eromheen. Na afloop van de uitgebreide boekpresentatie werden de eerste exemplaren van het boek uitgereikt aan Pastoor Dorssers en Pastoor Looyaard.

Het boek is vanaf nu voor 15 euro te koop bij Erfgoedcentrum ’t Schoor.

Tekst en foto’s: Nelleke Sträter, de Wegwijzer.

De bijzondere hobby van Joep Leermakers

Joep woont in Tilburg, maar is 41 jaar geleden geboren in Udenhout. Daar is, zoals hij zelf zegt, zijn hart ook achter gebleven. Hij komt er nog altijd graag en vaak, mede omdat zijn ouders, Jack en Wilma, in Udenhout zijn blijven wonen (in ‘t Buske).
Joep Leermakers heeft zich in de afgelopen 2 decennia ontwikkeld tot een van de allerbeste ijshockey-scheidsrechters ter wereld! Bijna onwaarschijnlijk.
Aanvankelijk voetbalde hij bij Sv SSS en tenniste hij op een redelijk niveau. Dat voetballen is een beetje erfelijk bepaald. Joep’s vader was
namelijk 20 jaar trainer van het eerste elftal, alsmede van de A-jeugd van SSS. Vanaf zijn 17e kreeg Joep steeds meer interesse in ijshockey. Nee … hij ging geen wedstrijden spelen; hij ging ze fluiten! Eerst op een laag niveau en als linesman (grensrechter) en later op steeds hogere niveaus en vaak als scheidsrechter. Degene die daar destijds een belangrijke rol in speelde, was Tilburger Jean-Pierre Jacobs, die thans in Udenhout woont.
Joep bleek een natuurtalent. Op zijn 19e floot hij al zijn eerste Nederlandse Eredivisie-wedstrijd. Dat was Tilburg Trappers tegen Den Bosch.
Niet lang daarna was hij al internationaal actief op een jeugdtoernooi in Litouwen. Vanaf toen is het razendsnel gegaan. Joep heeft nu op 18 WK’s gefloten, waarvan 4 op het allerhoogste, dwz A-niveau. Hij leidde een championsleague-finale, alsmede ongeveer 150 interlands,  waarvan zo’n 45 op A-niveau. 
Leermakers heeft Olympische kwalificatiewedstrijden gefloten, maar miste het eindtoernooi op het nippertje. Hij was bij de laatst geselecteerde 16 scheidsrechters voor 14 plaatsen. Nederland is geen top ijshockeyland en Joep vermoedt dat om die reden, hij in laatste instantie is afgevallen. Daar heeft hij wel een tijdje buikpijn van gehad. Als scheidsrechter bereisde hij zo’n beetje de hele wereld. Een greep: hij was in Canada; U.S.A.; Engeland; de Scandinavische landen; Tsjechië; de Baltische republieken; Rusland; Wit-Rusland; Korea; Japan; Australië; Roemenië; Servië enz. enz.
Leermakers fluit tegenwoordig op het hoogste niveau in de Duitse competiti e (ter vergelijking: Tilburg Trappers is te goed voor Nederland
en speelt daarom in Duitsland, maar wel op het derde niveau). Joep fluit zo’n 60 à 80 wedstrijden per jaar. Hij schat dat hij in de loop der jaren zo’n 1500 wedstrijden heeft geleid. Op zijn huidige niveau krijgt hij daar ook voor betaald. “Mijn vader vond het aanvankelijk niks dat ik
niet bleef voetballen”, zegt hij, “maar nu reist pa vaak met me mee. Hij is mijn grootste fan geworden. Iedereen kent hem in het  ijshockeywereldje”.
IJshockeyers zijn volgens Joep anders dan beoefenaren van veel andere sporten, waar het er fysiek óók stevig aan toe kan gaan. “In onze sport is altijd veel respect”, zegt hij, “Het lijkt soms erg rauw en ongepolijst, maar de spelers zijn optimaal beschermd en iedereen is er op gefocust dat hij niemand beschadigt. En na de wedstrijd is het altijd: samen biertje drinken en nooit vervelende toestanden; ook niet tussen de supporters”.

Tekst: Jan de Kort; De Wegwijzer

De Loonse en Drunense Duinen 100 jaar beschermd!

Natuurmonumenten vierde afgelopen jaar dat zij de Loonse en Drunense Duinen al 100 jaar beschermt! In die eeuw zijn gronden aangekocht
en beheerd. Zo is voorkomen dat het net als de meeste andere stuifzandgebieden in Nederland is verdwenen onder bossen en bebouwing. Daardoor is een uniek leefgebied van planten en dieren bewaard gebleven en kunnen bezoekers al decennia lang genieten van deze Brabantse Sahara.
De eerste aankoop werd op 22 december 1921 gesloten en in de afgelopen 100 jaar groeide het uit tot de huidige 2800 hectare. “Honderd jaar geleden was er nog maar heel weinig kennis over het beheer van stuifzand”, vertelt Irma de Potter, boswachter bij Natuurmonumenten. “De eerste boswachter, Jan Peijnenburg zag al wel dat het zand niet als vanzelf bleef stuiven. Hij schreef in 1941 “Alle boschvorming zou moeten worden tegengegaan daar anders over een halve eeuw waarschijnlijk het gehele karakter van de Loonsche Duinen verdwenen zal zijn”. In 1977 bleek dat gevaar ook. Van de ruim 1000 hectare bos bestond bijna 700 hectare uit vliegdennen. Bomen die zijn uitgezaaid vanuit het omringende bos. Het stuifzand raakte steeds verder begroeid. De Potter vertelt: “Tien jaar geleden hebben we grootschalig moeten ingrijpen. Zo werd in één keer veel open ruimte gecreëerd voor de wind. De wind is onze bondgenoot, bijgestaan door een herder met een schaapskudde, om de heide vrij van boompjes te houden. Maar ook de vele vrijwilligers, die al tientallen jaren helpen om boompjes uit de heide te trekken,
helpen daarbij.”
Door het openhouden van de heide is er nog steeds een rijk insectenleven en zijn er vele heidevogels. De Loonse en Drunense Duinen zijn meer dan alleen stuifzand en heide. De oude eikenbossen zijn vaak al honderden jaren geleden aangeplant door boeren om het stuivende zand buiten hun akkers en dorpen te houden. Grootschalige aanplant van naaldhout vond vanaf het einde van de 19de eeuw plaats. Pas later zag men in dat dat geen ideale natuur is. Toen is gestart met het vergroten van de variatie aan loofbomen, meer dood hout in het bos achter te laten en meer natuurlijke  bosranden aan te leggen. Deze omvorming van bos heeft gezorgd voor de terugkeer van veel dieren. Na een herintroductie van 12 dassen leven er inmiddels weer 275 van deze  grote landroofdieren. Ook tellen we inmiddels weer vijf spechtensoorten, jagen er ’s nachts weer bos-, en ransuilen en is de boommarter terug in het gebied. Een grote uitdaging voor de toekomst is de juiste balans bewaren tussen het beschermen van de natuur en het ontvangen van steeds meer bezoekers. “Natuurmonumenten kan die druk alleen beheersen als iedereen meewerkt en de toegangsregels respecteert”, aldus de Potter. “Die regels zijn er om kwetsbare plekken te beschermen en om voldoende rust te bewaren voor de dieren in het gebied. Zo is bezoek welkom tussen zonsopkomst en zonsondergang en is het belangrijk dat men op de paden blijft . Beschermen doen we dus eigenlijk met zijn allen”, besluit de boswachter. Ter ere van dit 100-jarig jubileum is een boekje uitgebracht informatie en met routes in de duinen. Het boekje is gratis te downloaden op nm.nl/100jaar.

Tekst: Irma de Potter, Natuurmonumenten en Wilma de Jong-Verspeek, de Wegwijzer.
Foto’s: Henny Schilders, de Wegwijzer.

Sinterklaasochtend van jong voor oud

Op 5 december verwelkomt groep 8 van Basisschool de Wichelroede tien senioren, deelnemers van Stichting Groot in ’t Klein, voor een gezellige Sinterklaasviering. De gasten worden bij de ingang van de school warm onthaald door een jonge uitgave van Sinterklaas en zijn Pieten en aansluitend door de leerlingen “horeca groep” getrakteerd op koffie, thee en lekkere hapjes. Een tweede groep leerlingen heeft een Surprise Bingo voorbereid met zelf gemaakte surprises en gedichten als prijs voor elke gast. De “aankledingsgroep” heeft gezorgd voor de feestelijke aankleding van de zaal, passend bij de musical, die door enthousiaste leerlingen opgevoerd wordt, daarbij ook begeleid met prachtig djembee geroffel. In de musical worden de dieren van asielverblijf ’t Kuiltje bezocht door de Sint en na wat strubbelingen is het gelukkig toch eind goed al goed.
José de Groot en vrijwilligers van Stichting Groot in ’t Klein vinden al vanaf 2014 onderdak in het lokaal van de Wichelroede school. Voor Corona was dat drie middagen per week, nu de maandag- en dinsdagmiddag. T.z.t. zal hier mogelijk weer een groep op donderdagmiddag bijkomen, wanneer Jose een nieuw groep ouderen heeft samengesteld. José en de vrijwilligers halen (te voet) kwetsbare ouderen in kleine groepjes van ongeveer vijf personen op en brengen ze bij elkaar en met kinderen in contact. Ze drinken samen koffie/thee, praten met elkaar, vertellen elkaar over vroeger, doen samen een spelletje, maken gebruik van de “Belevenistafel”. Een gezellige en leerzame ontmoeting.
Dat de jongeren en de ouderen aan elkaar gewend zijn is te zien aan het onderling contact. De senioren geven aan de bijeenkomst erg leuk te vinden. “Er gaat een wereld voor me open, de inrichting van de school is zo anders dan vroeger en de kinderen zijn zo heerlijk spontaan”, vertelt een van de deelnemende ouderen. Het is heel mooi om te zien hoe warm en respectvol de leerlingen met de ouderen omgaan, bv door ze koffie/ thee aan te bieden, te helpen bij de bingo, een praatje te maken, een rollator aan te reiken etc.
Na afloop van de bijeenkomst worden de leerlingen door leerkracht Angeliek gecomplimenteerd voor de goede organisatie en hun inzet. Dubbel en dwars verdiend. De leerlingen hebben de ouderen een hele fijne ochtend bezorgd.

Tekst: Nelleke Sträter, de Wegwijzer
Foto’s: Stichting Groot in ’t Klein en Basisschool de Wichelroede

Winterparadijs; voor en door Udenhout

Het is koud! De ideale temperatuur om te praten over het Winterparadijs. A.s. vrijdag 16 december vindt om 19.00 uur de officiële opening plaats van de nieuwe editie. Ik praat met Rob Swaans, sinds medio 2016 voorzitter van dit spektakel. Toch wordt de komende aflevering
van het Winterparadijs pas de vierde, die onder eindverantwoordelijkheid van Rob gaat plaatsvinden.
Dat vraagt om uitleg! Ik kom er achter dat er in 2016 onvoldoende basis was (met name financieel) om het festijn te kunnen organiseren.
Daarna maakte Corona het in de jaren 2020 en 2021 onmogelijk om sowieso met een behoorlijk aantal mensen bij elkaar te komen. Niks schaatsen dus in deze jaren; niks ijshockeyen of feesten of wat dan ook in “het Paradijs”.
Na deze vierde editie, maar feitelijk na zeven jaar, zal Rob gaan stoppen als voorzitter.  In 2016 vond de start plaats voor “Winterparadijs
nieuwe stijl”. Rob legt het uit: “Als onze organisatie op de knop “go” drukt, hebben we een verplichting van € 50.000 aan onze broek. Daarvan zijn de drie hoofdbestanddelen: de huur van de baan; de huur van de hal en de te betalen energie. Daar staan dan nog geen inkomsten tegenover. We zijn dus begonnen met een gedegen begroting, gekoppeld aan een haalbaar budget. Daarnaast hebben we heel veel tijd  gestoken in het realiseren van een gestroomlijnde organisatie met voldoende goede mensen en duidelijke taakafspraken.”
Er zijn nu 6 commissies die hun taken ook allemaal goed invullen. Die commissies zijn: – Techniek; – P.R. en Communicatie; – Evenementen; – Vrijwilligers; – Sponsoring en – Horeca. De voorzitters van deze commissies vormen, samen met de voorzitter, de secretaris, de penningmeester en de juridisch adviseur, het bestuur van het Winterparadijs.
“In 2017 waren we zover dat het op papier klopte”, aldus Rob. “We durfden het aan. Belangrijk was dat we voor vele jaren de oude graanschuur achter “de Boerenbond” konden huren en dat we daar de mogelijkheid hadden van eigen horeca. Bovendien werd een nieuwe (gunstiger) leverancier van de schaatsbaan gevonden”.
Ook is intussen het principe van “bartering” ingevoerd. Grofweg komt het er op neer dat bedrijven een gratis maatwerk-sponsorpakket
kunnen krijgen in ruil voor het leveren van goederen of diensten.
Voorts is er in de afgelopen jaren een solide eigen vermogen opgebouwd. Daar heeft het Winterparadijs in de voorbije Corona-jaren veel garen mee gesponnen. De verplichtingen  (huur hal; verzekeringen etc.) moesten immers ook toen worden opgebracht, terwijl er geen noemenswaardige inkomstenbronnen tegenover stonden.
“Maar het fijnst is”, zegt Rob, “dat het Winterparadijs steeds meer omarmd wordt door Udenhout. Zo is het toch ongelooflijk dat we 400 vrijwilligers hebben en bijna 150 sponsoren.  Het geeft toch gigantisch veel energie dat zo veel mensen meedenken en meedoen”.
En hij vervolgt: “De forse toekomstige energieprijsstijging (gelukkig is er nu nog een vast contract) wordt een groot probleem, maar met zo’n solide financiële basis en zo veel betrokkenheid van zo veel mensen is het voortbestaan van het Winterparadijs voor de middellange termijn gewaarborgd”.
De kop boven dit artikel is dus niet zo maar een loze kreet !!!

Tekst: Jan de Kort; De Wegwijzer.

Kerstconcert van Cantique en het Andantino-koor

Twee koren uit Udenhout gaan op hun wekelijkse repetitieavond op woensdag 21 december samen uit hun kerstrepertoire zingen van 20.15–22.15 uur in ’t Plein in Udenhout. De zaal is open om 20.00 uur en halverwege de avond is er een pauze. Beide koren zingen afwisselend. Dus laat je verrassen. Kom zo ook in de kerststemming, luister en zing mee want natuurlijk worden er ook heel bekende kerstnummers en mooie evergreens gezongen: soms verdrietig, soms vrolijk, melancholisch of hoop brengend.  Zo hopen we samen een sfeervolle avond te hebben. De toegang is gratis.

Udenhoutse Dorpskerststal op het kerkplein 2022

Op het kerkplein aan de Slimstraat wordt ook dit jaar weer de Dorpskerststal opgebouwd door vrijwilligers Daarna wordt de stal ingericht door de werkgroep Dorpskerststal.

De beeldengroep is inmiddels uitgegroeid tot een complete kerstgroep. Dit is gerealiseerd door de giften die wij voorgaande jaren in de collectebus hebben ontvangen evenals door sponsoring door een aantal personen.

De kerststal is afgelopen nieuwjaarsnacht ongeschonden doorgekomen. Nu maar hopen dat er ook dit jaar geen gekke dingen gebeuren. Ziet u iets verdachts, meld het dan op onderstaand telefoonnummer.

De opbrengst van de collectebus die bij de kerststal staat, wordt gebruikt voor een gift aan een goed doel. Dit jaar hebben we gekozen voor het Jeugdfonds Vincent van de Vincentiusvereniging Udenhout/Biezenmortel Meer informatie over deze vereniging kunt u vinden op www.vincentiusverenigingudenhoutbiezenmortel.nl

Hebt u ook een lokaal goed doel in gedachten? Stop de gegevens daarvan in de bus zodat de werkgroep daar in de toekomst gebruik van kan maken.

Hebt u vragen of wellicht wilt u een donatie aan de kerststal doen dan kunt u contact opnemen met Albert van Keulen (06 51140685).
Het bankrekeningnummer is NL 50 RABO 0152 0162 60 tnv Hein van den Berg, inzake dorpskerststal.

Nog een kerststal bezoeken in Udenhout? Dat kan. U bent van harte uitgenodigd om een bezoek te brengen aan de kerststal bij Theetuin Brandshof aan de Slimstraat 91. De tuin is open van maandag tot en met zondag van 10.00 uur tot 18.00 uur..

Wij wensen u fijne kerstdagen en natuurlijk een gezond en gelukkig Nieuwjaar toe.

Werkgroep Dorpskerststal.