WensKerstboom in Udenhout

“Wie zet jij in het licht?”

Met deze vraag wordt een ieder uitgenodigd om een kerstbal in de Wensboom bij het Bijna Thuis Huis aan de Schoorstraat 21 te komen hangen op zaterdag 18 december en zondag 19 december tussen 14.00 uur en 19.00 uur. Een kerstbal in een verlichte kerstboom voor iemand die het moeilijk heeft, of die erg gemist wordt, die erg sterk is, waarvan gehouden wordt. Een “lichtpuntje” in een donkere tijd waarin Corona weer slachtoffers maakt, mensen angstig zijn, patiënten alles op alles moeten zetten om te herstellen, oude en jonge mensen vereenzamen, van zorgmedewerkers bijna het onmogelijke gevraagd wordt, operaties en chemokuren worden uitgesteld, horeca ondernemers hun deuren weer (gedeeltelijk) moeten sluiten.

Veel evenementen, die mensen verbinden in de donkere wintermaanden zoals de Kersttocht, de Kerstmarkt bij ASVZ, het Winterparadijs, zijn noodgedwongen afgelast. Bij de Wensboom kan iedereen op afstand en in de buitenlucht contact met een ander  hebben.

Vanaf maandag 13 december kan een lege kerstbal afgehaald worden bij het Bijna Thuis Huis. Deze kerstbal vind je in een mand buiten aan de voorkant van het huis.

Veel deelnemers aan de Nationale Post Code Loterij  hebben een cadeaubon ontvangen voor een set sfeerlichtjes. Mocht u de cadeaubon niet zelf willen gebruiken, wilt u dan zo vriendelijk zijn om de bon of de sfeerlichtjes in te leveren bij het Bijna Thuis Huis? De sfeerlichtjes zullen gebruikt worden om de Wensboom nog meer in de warmte en het licht te zetten. (Let u wel op: de bonnen zijn maar tot uiterlijk zondag 12 december te gebruiken.)

Met allen kunnen we elkaar bij de Wensboom “een lichtje” geven, warmte en verbinding. Ik hoop dat vele dorpsgenoten uit Udenhout en Biezenmortel van de gelegenheid gebruik zullen maken.

De Wensboom wordt mogelijk gemaakt door BTH Udenhout i.s.m. diverse ondernemers uit Udenhout.

Nelleke Sträter, de Wegwijzer.

Vrijwilligers van het BijnaThuisHuis

Birgitte, Jet en Astrid vormen samen met nog 32 andere vrijwilligers (in leeftijd variërend van 18 tot 78 jaar) en Coördinator Nicole samen 1 team. Een geweldig team, dat mensen bijstaat in hun laatste levensfase, in een huiselijke omgeving aan de Schoorstraat. Astrid, Jet en Birgitte zijn vanaf de start van het Hospice in Januari 2019 vrijwilliger. Ze hebben zich aangemeld na een oproep in de Wegwijzer, na de Open Dag en vanwege het enthousiasme van Nicole.

Birgitte heeft een zorgachtergrond, het zorgen voor mensen in de laatste levensfase heeft haar altijd aangetrokken. Jet zocht een zinvolle invulling van haar vrije tijd. Astrid ziet het iets betekenen voor een ander als waardevol. Ze zorgen (in shifts van 4 uur tussen 7.00 en 23.00 uur) voor de gasten door samen een kopje koffie te drinken, een praatje te maken, samen in de tuin te zitten, een spelletje te doen, een hand vast te houden, samen een gebedje uit te spreken, of een wandelingetje te maken naar het kapelletje of het dorp, wanneer dat nog kan. Ze ontzorgen de familie van de gasten en kunnen extra aandacht geven aan gasten, die weinig familie hebben. “Warme Zorg”, recht uit het hart. De Thuiszorg van ’t Heem komt op vaste momenten van de dag voor professionele palliatieve zorg, en is ook oproepbaar. Gasten komen uit het dorp en de dorpen rondom Udenhout. Ze vinden het fijn om dicht bij huis, in een bekende, natuurlijke omgeving hun laatste dagen door te brengen. Enkele gasten komen uit Tilburg.

Bij de start van het BijnaThuisHuis hebben de vrijwilligers een basisopleiding gehad: Wat is Palliatieve Zorg? Wat kun je voor mensen in deze laatste fase van het leven betekenen? Wat is Spirituele Zorg? Wat kun je beter niet vragen of zeggen of doen? Coördinator Nicole is altijd bereikbaar voor vragen en hulp en heeft een luisterend oor wanneer vrijwilligers daar behoefte aan hebben. Nicole komt bij iedere shift sowieso even binnen. Vrijwilligers hebben een grote vrijheid wat betreft de keuze van werkzaamheden. Sommigen vinden het fijn om mee te helpen bij de basiszorg. Sommigen maken de keuze geen zorg te bieden aan gasten die ze kennen.
Birgitte geeft aan dat het vrijwilligers werk heel leuk is om te doen! Ze hoopt dat mensen niet schromen om eens te komen informeren en te ervaren hoe het is. Jet vertelt hoe mooi ze de manier vindt waarop gasten na het overlijden uitgeleide gedaan worden. Ook hierin hebben de vrijwilligers een duidelijke bijdrage. Astrid vindt het fijn te merken dat gasten en familie zo tevreden en blij zijn met de zorg die geboden wordt.

Op 18 december komt er een wensboom in de tuin van het BijnaThuisHuis: “Wie zet jij in het licht”? Ik hoop met dit artikel alle vrijwilligers van het Hospice “in het licht te zetten”, als dank voor hun inzet. Wellicht dat door het enthousiaste verhaal van de drie vrijwilligers nog meer mensen zich aanmelden voor dit mooie vrijwilligerswerk. Voor informatie kan een ieder terecht op de website van het BijnaThuisHuis www.bth-udenhout.nl

Letter-Rijm-Festijn in Bibliotheek Udenhout

Sinterklaas is bijna jarig en dat vierde de bibliotheek afgelopen week met een Letter-Rijm-Festijn.

“Wat rijmt er op stoep?“ vraagt lees en media consulent(*) Michelle, die voorleest uit een rijmboek. Voor haar zitten kinderen van groep 1 tot en met groep 6 vol verwachting naar wat komen gaat. Een kindje durft schoorvoetend poep te zeggen. In het boek staat snoep. “En wat rijmt er dan op mond?” vraagt Michelle met een ondeugende blik. Iets minder schoorvoetend komt het rijmwoord kont. “In het boek staat grond” vertelt Michelle lachend. De kinderen krijgen er plezier in. In een mum van tijd buitelen de rijmwoorden over elkaar heen.

Wanneer het boek uit is gaan de kinderen enthousiast op speurtocht naar letters, die in de bibliotheek verborgen zijn. Met de gevonden letters worden leuke woorden gemaakt.

Op een grote knutseltafel liggen allerlei soorten materialen klaar, waarmee de kinderen de eerste letter van hun voornaam kunnen versieren. Propjes, veertjes, lijm, glinsterstickers, kleurstiften, alles wordt gebruikt om mooie kunstwerkjes te maken. Sinterklaasmuziek en een rijmpje van Michelle tussendoor zorgt voor een extra feestelijke sinterklaasstemming.

Tot slot mogen de kinderen ook nog hun schoen zetten bij de open haard in de bibliotheek. Voldaan en blij gaan de kinderen naar huis na een leerzaam en heel gezellig uurtje Letter-Rijm-Festijn.

 

* Wat is een Lees/Media consulent?
Een lees/mediaconsulent is in dienst van de Bibliotheek en bezoekt Bibliotheken, Consultatiebureau’s, Basisscholen, en Kinderdagverblijven om kinderen, ouders, leerkrachten te stimuleren tot (voor)lezen (boeken en sociale media). “Lezen is Plezier!!!”

Tekst: Nelleke Sträter, de Wegwijzer.
Foto’s: Henny Schilders, de Wegwijzer.

Een eeuw basisschool Franciscus in Biezenmortel

Tijdens het a.s. 100-jarig jubileum van de Franciscus-school wordt door de leerlingen een soort film gemaakt, terwijl ze rondlopen in de school waar dan van alles gebeurt (een zogenaamde “Lipdub”). Zoiets zouden de Paters Kapucijnen, de stichters van de school, een eeuw geleden nooit voor mogelijk hebben gehouden.
Ik praat daarover met Leona van den Houdt, sinds ruim 6 jaar directeur van de school en met Tineke van de Pas, die hier meer dan 25 jaar les heeft gegeven. Met name Tineke weet mij veel te vertellen over het ontstaan van de school. Leona weet alles van de huidige situatie en durft ook in de toekomst te kijken. Er blijkt veel veranderd te zijn, maar niet alles…!
Toen (1921): 83 leerlingen; jongens en meisjes door elkaar. Nu (2021); Precies hetzelfde!
Toen: 3 leerkrachten, waaronder het hoofd van de school. Nu: 11 Medewerkers, waaronder de directeur.
Toen: Schoolbestuur met Kapucijnen en prominente Biezenmortelnaren. Nu: Professionals in Cadans Primair (beheert 12 scholen).
Toen: Door een slimmigheidje van de paters die daarmee een overheidsbijdrage van 25% van de bouwkosten binnen sleepten: een Openbare (!!!) school. Nu, vanaf het moment dat deze bijdrage binnen was: een Bijzondere school.

Vanaf de officiële opening van de eerste school op 3 december 1921 tot nu, is er van alles gebeurd: Vele verbouwingen en uitbreidingen met nieuwe vleugels . Ontwikkeling van de Bewaarschool via de Kleuterschool naar het Basis-onderwijs met 8 groepen (thans: 4 combinatieklassen).
Tussentijds is het aantal leerlingen enorm gestegen. Exclusief de kleuters waren er in 1965 210 leerlingen. Dit aantal is thans weer gedaald tot 83, inclusief de kleuters.
“Dat zal wel de ondergrens worden” verwacht Leona. “Daarmee is de school weliswaar klein, maar dat biedt ook veel voordelen”, vinden beide dames. “Kinderen worden hier gezien en hebben een veilige omgeving, die goed is voor hun sociale ontwikkeling. Alle kinderen spelen hier bijvoorbeeld tegelijkertijd buiten en dat gaat prima. Ook ouders zien die voordelen en derhalve hoeven hun kinderen niet naar een ander dorp. Als er in de toekomst ook nog woningbouw komt in Biezenmortel, zal het aantal leerlingen zeker ook weer gaan groeien”.

Uiteraard ging dit interview ook over het 100-jarig jubileum. Onderdelen daarvan zijn een tentoonstelling, die i.v.m. Corona op afspraak kan worden bezocht. Hierbij worden ook de kinderen betrokken. Ze interviewen oud-leerlingen en ex-medewerkers. Van het resultaat wordt een film gemaakt. Daarnaast is er ook daadwerkelijk FEEST. Hierbij zijn alle kinderen betrokken. Dat geldt ook voor de officiële opening (op 3 december) en voor de afsluiting (later in die maand). Tevens wordt er gezellig gezamenlijk gegeten en is er het eerder genoemde “Lipdub”-project.
Ik snap nu heel goed dat directeur Leona fier is op haar school. Ze zet een grote pluim op de hoed van het team. “Allemaal ontzettend goede en bevlogen collega’s”, zegt ze trots. Die fierheid werd nog eens benadrukt toen ik de school verliet. Er viel mij een prominente tekst op, die op de muur stond. De kinderen omschreven hier zelf hun school: “Je voelt je veilig en vrij en je hoort erbij”.

Tekst: Jan de Kort, De Wegwijzer
Foto: Michelle Bosmans / Franciscus school

Anekdotes in de klas

Grappige voorvallen op een gewone basisschool, uit de plaatselijke boekenkast.

Onze dorpsgenoot Gerhard de Wit heeft in zijn vele jaren als docent op de Basisschool de uitspraken opgetekend, die kinderen met regelmaat doen als de woordenschat nog niet zo groot is. Een aantal van deze anekdotes verscheen al eerder in het schoolblad, maar de fanatieke verzamelaar, die De Wit toch wel genoemd mag worden, heeft ze nu verzameld in een handzaam boek van zesentachtig pagina’s.

Het is een vermakelijk stukje leesvoer geworden dat je zeker niet in één keer tot je zult nemen. Het is een boekje dat je met regelmaat zult pakken en weer wegleggen om een of twee bladzijden te lezen en je lachspieren te laten werken als je weer een aantal kromme uitspraken leest van de jonge kinderen. Ze kunnen zo heerlijk de woorden die ze van volwassenen hebben gehoord verbasteren, zodat je toch even moet nadenken. Even word je dan op het verkeerde been gezet om te denken: wat bedoelt hij of zij nu eigenlijk met een woord dat als klank aardig overeenkomt, maar er in letterlijke zin behoorlijk naast zit. Soms ook worden voor ons bekende woorden voorzien van een totaal andere betekenis. Voorbeeld: “een mysterie is een gebouw waar ministers vergaderen”.

Meestal beslaat een anekdote slechts één of twee zinnen. Een enkele keer is een anekdote uitgespreid over een paar bladzijden, een verhaaltje van een voorval dat je wel degelijk doet grijnzen en soms echt lachen. Kinderen kunnen immers zo direct en gevat zijn dat ze je verrassen met rake uitspraken, die ze zelf in de grootste onschuld doen, en zonder te beseffen dat een verbastering wellicht iets totaal anders kan betekenen dan ze feitelijk bedoelen te zeggen.

Het is heerlijk om deze verzameling anekdotes te lezen. Echt een boekje om jezelf maar ook een ander mee te verrassen. Zeker als jijzelf of de ander ervaring hebt/heeft met jonge kinderen. Een fijn cadeautje voor de komende feestdagen.

Op 5 november jl. is het door Gerhard Wit geschreven c.q. verzamelde werk onder de titel Anekdotes in de klas verschenen bij Boekscout.nl. Op de website van de uitgever is het boek te bestellen, maar ook in iedere boekhandel, onder vermelding van de titel en schrijver of het unieke ISBN-nummer ISBN 978-94-645-0011-0 / 9789464500110.
Het alleraardigste boekje vol met kromme uitspraken van kinderen ook te koop in ons dorp bij de Readshop, die we sinds kort rijk zijn.

Tekst: Joost Festen, de Wegwijzer

Intocht Sinterklaas op 21 november in Udenhout

De intocht van Sinterklaas is in Udenhout en Biezenmortel gepland op zondag 21 november. Maar door de maatregelen rondom Corona begin ik me toch af te vragen of dit wel door zal gaan en daarom heb ik zaterdag 20 november Sinterklaas opgebeld. Sinterklaas snapte helemaal waarom ik hem belde. Hij vertelde ook dat niet alles door kon gaan. Hij is zelf natuurlijk al heel oud en moet daarom extra goed oppassen dat hij geen Corona krijgt. Ook wil hij voorkomen dat zijn Pieten Corona krijgen want als die allemaal in quarantaine moeten en niet de straat en de daken op kunnen, dan krijgen de kinderen geen pakjes. Daarom heeft Sinterklaas het programma aangepast. De bijeenkomst in Biezenmortel gaat niet door omdat dat binnen zou zijn. In Udenhout houdt Sint wel zijn intocht op het paard, maar de bijeenkomst bij de Kiosk gaat niet door omdat er dan te veel mensen bij elkaar gaan staan. Sinterklaas kan ook geen kinderen op schoot nemen en met kinderen op de foto. Sinterklaas komt op het paard Ozosnel naar Udenhout. Ozosnel is afgelopen vrijdag jarig geweest. Sint vertelt dat Intocht Sinterklaas op 21 november in Udenhout veel kinderen voor de verjaardag van Ozosnel extra wortels en hooi hadden klaargelegd waar hij ook heerlijk van heeft gesmuld. Hij heeft ook dankjewel gehinnikt. Omdat Sint nu bij de kiosk geen tekeningen krijgt van de kinderen hoopt hij dat veel kinderen een extra tekening in hun schoen klaar zullen leggen. Hij is altijd erg blij met tekeningen en plakt die ook op de muur.

En dan is het zondag. Sinterklaas en alle kinderen hebben veel geluk met het weer, het zonnetje schijnt. Sinterklaas zit fi er op zijn paard Ozosnel. Een auto met muziek, Sinterklaasliedjes, rijdt voorop en enkele tientallen Pieten lopen met Sinterklaas mee en geven alle kinderen snoepgoed. Er staan veel kinderen in de straat, veel met een Pietenpak aan of een Pieten muts op. Die Pieten muts is niet alleen mooi, maar ook heel geschikt om voor je uit te steken en strooigoed in te laten doen door de Pieten.

Fijn dat Sinterklaas weer in Udenhout is waardoor we er toch op kunnen rekenen dat er ook dit jaar weer cadeautjes in onze schoen komt.

 

 

 

 

 

 

Tekst: Wilma de Jong, de Wegwijzer
Foto: Henny Schilders, de Wegwijzer

“Over Assisië”

Een thuis in Biezenmortel voor mensen met een verstandelijke beperking

Vrijdag 19 november was gepland om met een mooie bijeenkomst in de kapel van landpark Assisië het nieuwe boek van Erfgoedcentrum ’t Schoor: “Over Assisië” te presenteren.
Helaas kon dit vanwege de Corona maatregelen niet doorgaan. Om toch iedereen te kunnen infomeren en een beeld te geven van dit prachtige boek heeft de videogroep Udenhout de geplande presentatie opgenomen en deze presentatie is te zien op de website: www.schoorudenhout.nl

Het erfgoedcentrum heeft een goed schrijversteam wat dit al vaak getoond heeft in de vele publicaties. Maar zoals ook door Kees van Kempen wordt gememoreerd kan het schrijversteam niets zonder inbreng van vele anderen. Bij dit boek moet met name Elmy Weijtmans genoemd worden die het archief van landpark Assisië beheert. Zij heeft veel uren archiefwerk, aantal interviews met cliënten en veel bellen en mailen achter de rug om een mooie bijdrage aan dit boek te kunnen leveren. Kees van Kempen en Lia Clement-Verhoeven van het Schrijversteam van ’t Schoor
vormden met haar het kernteam van het boek en zij hebben alle andere, zo’n 35, interviews  gehouden met o.a. de leden van de Raad van Bestuur, medewerkers en oud-medewerkers.

Het boek beschrijft de hele geschiedenis van Assisië, vanaf de start in 1904 door de broeders Penitenten tot het landpark op dit moment. Het is om veel redenen een heel boeiend boek geworden. Het geeft alle activiteiten rondom de gebouwen op het terrein weer, vanaf het statige hoofdgebouw tot de tiny houses. Door het lezen van het boek krijg je ook een prachtig beeld van de ontwikkelingen in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Van de veranderingen in onze maatschappij en daarmee ook de veranderingen in deze zorg. Van een afgeschermd eigen ‘dorp’ voor deze mensen, geheel zelfvoorzienend met een boerderij, wasserij, kleermakerij, vervolgens verhuizingen naar kernen van dorpen, kleinschalig tot nu een heel nieuwe kijk op verbinding tussen mensen die met elkaar op het landpark wonen en elkaar ondersteunen, met en zonder beperking.

Ook blijkt duidelijk uit het boek de verbondenheid met Udenhout en Biezenmortel. Assisië als grote werkgever, waar velen elkaar hebben ontmoet en een relatie hebben gekregen, vrijwilliger
zijn (geweest), zwemles hebben gehad of bij het koor zongen.

Kortom een boek wat écht de moeite waard is om te lezen en voor € 20,- te koop is bij de verkooppunten Readshop/DA drogist Venmans, Hoppenbrouwers, Fotogalerie Angelique in Udenhout en bij bakker Geerts in Biezenmortel en bij erfgoedcentrum ’t Schoor (elke donderdag open van 11.00-15.00 uur).

Tekst: Wilma de Jong De Wegwijzer.
Foto: Erfgoedcentrum ’t Schoor

Dichtbundel “Wolken bewaren” van Martin de Ruijter

De dichter en muzikant Martin de Ruijter presenteerde op 14 november jl. zijn dichtbundel “Wolken bewaren”. Een fraai vormgegeven bundel met gedichten van zijn hand. Een mooie hardcover siert het volledig in eigen beheer uitgegeven werk. In de bundel treffen we naast de gedichten ook foto’s van de kunstenaar zelf. Omdat een gedichtenbundel geen werk is dat je van voor tot achter in een adem tot je moet nemen, ontbreekt in dit geval een lintje niet.

De dichter zelf leest bij de boekpresentatie diverse gedichten voor uit zijn bundel. De intonatie van zijn voordracht zal voor altijd kleven aan deze gedichten. Het vol vuur gelezen ‘Nee, dan de herfst’ nestelt zich diep in mijn geheugen, met name wanneer hij vol vuur de zomer schildert om vervolgens rustig de wonderschone tonen van de herfst te beschrijven. Meesterlijk gelezen en prachtig geschreven, om vaker te lezen als de bladeren vallen. Een gedicht dat prima past in het centrale thema vergankelijkheid.

Opvallend is het gedicht ‘Wandelen met Townes van Zandt (een ode)’ dat de muzikant in deze dichter doet spreken over een bijzonder collega die Townes van Zandt zeker was. Wie de muziek van deze singer-songwriter kent kan zich vinden in deze ode. Een ode die met de foto doet terugdenken aan het formidabele “Live at the old quarter, Houston, Texas” uit 1977 dat gezien mag worden als zijn meesterwerk. Het is niet de enige verwijzing naar muzikanten, in een ander gedicht is Chet Baker het onderwerp.

Een in het oog springende gedicht is zonder twijfel ‘Rosa Purve’ dat feitelijk de songtekst is van het gelijknamige lied van zijn band Train to Quintenas. Dit verhaalt over een verschrikkelijke historie uit de tweede wereld oorlog. Over het lied vertelt De Ruijter zelf ook tijdens de presentatie: “Ik las dit jaar “In Europa deel 1″ van historicus Geert Mak het volgend: Op 15-12-1941 heeft de Gestapo bij de havenstad Liepaja (Letland) 2700 Joodse vrouwen, mannen en kinderen de zee in gedreven en in de rug geschoten, vermoord. 

Er is een soldaat geweest die foto’s heeft gemaakt. De veronderstelling is dat dit drama de geschiedenisboeken niet zou hebben gehaald als hij dat niet had gedaan. Onder de slachtoffers waren een jong meisje dat Rosa Purve heett e en haar moeder….” De videoclip van het lied beleeft tijdens de boekpresentatie zijn première.

Wat voor alle gedichten van De Ruijter geldt is dat, als je de tekst leest, er een beeld geschilderd wordt terwijl de woorden je gedachten aan het rollen brengen om te doorgronden wat de schrijver wil vertellen. Beelden en betekenis vechten samen om de aandacht in je hoofd. Vaak is het meer dan eens lezen van de tekst de sleutel naar begrip en voldoening van het ‘consumeren van het gedicht’. Voor Udenhouters is de Aschotse steeg een bekende toegang tot De Brand. Deze steeg en het natuurgebied is tweemaal onderwerp van beeldende poëzie die de wandelaar met woorden de plek doet waarnemen.

Bij het tweeluik ‘Ontsnappen’ waan je je in de velden waar De Ruijter over schrijft en voel je bijna de bries op je gezicht waaien. Zo krachtig beeldend kunnen woorden zijn!

Het lied is te vinden op Spotify en YouTube (https://youtu.be/DglQYm8pR-g)
De bundel is te koop bij de Readshop en Bij Francois, of bij de schrijver zelf Mjgmderuijter@ziggo.nl

Tekst: Joost Festen, De Wegwijzer
Fotografie: Henny Schilders, De Wegwijzer

50 jaar Jan Haen

Icoon in Udenhout

Ik ben op bezoek in het huis waar Jan Haen in 1956 is geboren. Hij woont er nog steeds; naast zijn cafetaria, waar iedereen hem van kent. Niet alleen Jan is hier geboren, maar ook (in 1913) zijn vader Piet. Opa Henri Haen betrok het pand in 1902. Hij was bakker en dat werd ook het beroep van Piet, die rond 1950 een nieuw, klein geldbronnetje ontdekte om zijn gezin (er waren 8 kinderen) te kunnen onderhouden. Er werden automaten geplaatst op een hoek van het pand. Daar kon je o.a. snoepgoed uit trekken, alsmede Bossche en Parijse bollen. Wat later werden sommige vakken ook gevuld met snacks. Dat liep allemaal best goed en in 1953 verbouwde vader Piet zijn zaak en gingen de automaten naar binnen. Omstreeks 1956 (het geboortejaar van Jan!) werd begonnen met frites bakken. In die tijd was er alleen maar frites-verkoop vanaf zaterdagavond als de bakkerij gesloten was. Als kleine jongen al vond Jan de frites-tent boeiend en min of meer vanzelf rolde hij dan ook het vak in. In 1971, tijdens de slipjacht in november, ging hij voor het eerst “op eigen benen” open. Hij was toen nog maar een jongen van 15 jaar en ook nog leerplichtig. In de week ging Jan naar school en in het weekend was hij frites-bakker. 3 Jaar later, vanaf Jan’s 18e, ging cafetaria Haen alle dagen van de week open.

Vader Piet Haen heette in de volksmond “Piet Kiep” en dezelfde bijnaam erfde zoon Jan ook. In 1981 nam Jan het gehele bedrijf van pa over en vond er meteen ook een eerste, ingrijpende verbouwing plaats. Toen in 1986 zijn moeder elders in Udenhout ging wonen (vader Piet was inmiddels overleden), bleef Jan in zijn eentje in het pand achter. Die situatie is sindsdien ongewijzigd gebleven. Er is ook nooit een vrouw in zijn leven gekomen. Echt nooit ??? Nou ja, er speelde toch wel eens wat… Zo liep Jan mee in de karnavals-optocht van 2008 met het
motto: “Fritesboer zoekt vrouw”. Hij won de publieksprijs en trouwde precies een jaar later.. hij was toen de bruidegom bij de boerenbruiloft van 2009.
“Ik heb hier bijna altijd alleen gewerkt”, zegt Jan, “soms bij grote drukte had ik iemand om me te helpen. Ziek ben ik eigenlijk nooit geweest in die 50 jaar. Als ik al eens ooit griep had, ging de tent soms een uurtje dicht omdat ik niet meer op mijn benen kon staan”. Één keer is de zaak langer gesloten geweest. Jan was toen door een auto aangereden en moest een behoorlijke tijd revalideren. Maar na 3 weken vond hij het genoeg en ging hij, zo krom als een hoepel, zijn klanten weer helpen.

Ik vraag of hij in die halve eeuw ook wel eens iets bijzonders, leuk of vervelend, in zijn zaak heeft meegemaakt. Op die vraag laat Jan een aantal anekdotes de revue passeren. “Vroeger, in de automaten-tijd”, zegt hij, “hadden we een automaat waar je voor een dubbeltje mayonaise op je frites kon krijgen. Maar, er was ook een apparaat dat eau-de-cologne sprenkelde. Er was ooit een klant die dat reukspul op haar frites tapte. Niet lekker”. Hij herinnert zich de oliecrisis van 1973 ook nog goed. “Ik kon niet meer aan aardappels komen, maar een Udenhouts taxibedrijf heeft me toen uit de brand geholpen en vele zakken piepers werden met de taxi aangevoerd”. De automaten waren indertijd ook soms een bron van hilariteit, hoewel Jan het niet bepaald leuk vond als een klant er een halve kroket uit haalde, die daar door een vorige klant in was gelegd. Ooit heeft een klant zelfs een kikker in een automaat gestopt. Toen Jan het in de gaten kreeg, heeft hij het springende beestje maar snel bevrijd. Eens ontving hij een ansichtkaart uit Australië. “Ik mis jouw frites”, had de afzender er op geschreven.

In die 50 jaar heeft Jan in zijn zaak amper vervelende dingen meegemaakt. Soms waren er wel eens dronken, agressieve klanten en er is een keer brand geweest met nogal wat rookschade.
Heel bijzonder vond hij het bezoek van een bruid en bruidegom in vol ornaat. Ze overhandigden een enveloppe met een flink geldbedrag en een briefje met de tekst: “Dit is voor alle kroketten  die wij via een truc uit jouw automaat hebben gebietst”.

Jan kijkt weliswaar terug op 50 jaar frites bakken, maar hij wil er nog niet mee stoppen. “Over een paar jaar wel”, zegt hij. “Ik weet nu ook nog niet of er tegen die tijd misschien een opvolger is”. Hij moet ook nog nadenken over bezigheden als zijn werkzame leven er binnen afzienbare tijd op zit. “Ik heb ook geen hobby’s”, zegt hij, “daar was nooit tijd voor”.
Hij kijkt al wel een beetje uit naar de rust die aan de horizon gloort. “Ik kan bestellingen nu al steeds moeilijker onthouden”, zegt hij, “en ik ben blij als de klanten het op een briefje schrijven”.
Dat belooft wat te worden tijdens het weekend van 19-20-21 november als Jan zijn 50-jarig jubileum viert met de actie: “Alles voor 50% van de prijs”. Het zal dan waarschijnlijk aardig druk worden en Jan hoopt dan ook dat iedereen er rekening mee wil houden dat hij niet meer alles in zijn “bovenkamer” kwijt kan.

De Wegwijzer wenst Jan toe dat het dan bestelbriefjes regent. Maar bovenal dat hij daarna nog een lange en gezonde toekomst tegemoet mag zien.

Tekst: Jan de Kort, De Wegwijzer
Foto’s: Jan Haen / Henny Schilders, De Wegwijzer

Weer drie feestelingen bij “Van den Bersselaar Constructie”

Vrijdag 12 november: De feestzaal van “Bosch en Duin” vult zich met vele tientallen mannen, een kleiner aantal vrouwen en zelfs enkele kinderen. Weer zijn er jubilea te vieren bij “Jos van den Bersselaar Constructie B.V.” en neemt er een oud-gediende afscheid. Twee maanden geleden was het ook zover. Toen betrof het maar liefst twaalf mannen; nu staat het bescheidener aantal van drie in het zonnetje. Het betreft Wim van Erp, die maar liefst 50 jaar verbonden is aan Van den Bersselaar; Jan Rombouts, die zijn zilveren dienstverband (25 jaar) vol maakt en Frans van der Bruggen, die  afscheid neemt van het bedrijf na er maar liefst 46 jaar te hebben gewerkt. Directeur Hans van den Bersselaar staat met wel gekozen woorden stil bij het positieve dat deze mannen hebben betekend voor het bedrijf en bedankt hen hartelijk. Maar het blijft niet bij woorden alleen. De heer van Erp wordt onderscheiden met het insigne van de Koninklijke Metaalunie in massief 14 karaats goud, dat alleen na een zeer bijzonder dienstverband wordt uitgereikt. De heer van der Bruggen ontvangt de gouden Bersselaar-speld die hoort bij een jubileum van 25 jaar of meer.

Directeur Hans, die als kleuter in een kinderwagen zat, die indertijd nog geduwd werd door de huidige, oudgediende jubilarissen (je moet er niet aan denken dat dat nu nog zou moeten gebeuren) komt ook in deze bijeenkomst terug op zijn zorgen die hij twee maanden geleden al uitsprak. Er vertrekt (nu en in de nabije toekomst) heel veel kennis, kunde, vakmanschap en toewijding.
Het is een hele klus om dat alles te compenseren met nieuwe, jonge mensen. Maar het bedrijf vraagt steeds meer geavanceerde kennis, vernuft en een hoog technisch inzicht. Een mooie toekomst met veel carrièrekansen ligt dan ook in het verschiet voor mensen die er een kick van krijgen dat ze een prachtig object van staal of aluminium kunnen produceren.

Zoals gebruikelijk gaan de “Van den Bersselaar mannen en vrouwen” na het officiële gedeelte over op gezelligheid met lekker eten en een glaasje erbij.. Wat mij daarbij opvalt, is de hoge mate van betrokkenheid. Het bedrijf vergeet zijn gepensioneerden niet en zowel de huidige als de voormalige medewerkers stralen uit dat het “Van den Bersselaar-virus” in hun DNA terecht is gekomen.

Jan de Kort, De Wegwijzer