Goede voornemens voor het nieuwe jaar??

/0 Reacties/in /door

Misschien wel een cursus EHBO volgen bij de plaatselijke EHBO vereniging.

VIJF goede redenen om een basis cursus EHBO te volgen.
1. Kennis over Eerste Hulp Bij Ongelukken is niet alleen handig voor jezelf, je kunt er ook het verschil mee maken voor anderen. Het is altijd handig om te weten hoe je eerste hulp moet verlenen.
2. Wist je dat de meeste ongelukken in en rondom het huis gebeuren? Zo raakt er iedere minuut iemand gewond. Het is het fijn om te weten hoe je jouw kindje, partner, familieleden of wie dan ook kunt helpen bij meestal onverwachte calamiteiten.
3. Heb je een EHBO-diploma op zak? Dan weet jij wat je moet doen bij levensbedreigende situaties. Want wat doe je bijvoorbeeld wanneer iemand een hartstilstand krijgt? Tijdens een EHBO-cursus leer je hoe je moet reanimeren en een AED gebruikt. Hiermee heeft het slachtoffer een aanzienlijk grotere kans om te overleven.
4. Met adequate kennis ben je rustiger in een noodsituatie.
Als je weet hoe je in een crisissituatie moet handelen, ben je vaak rustiger. Je weet immers precies wat er van je verwacht wordt. Niet alleen fijn voor jezelf, maar ook voor het slachtoffer.
Als U vaak betrokken bent, of gewoon als toeschouwer bij sporten van de kinderen is het handig om bij ongelukjes te weten hoe te handelen.
5. Voor sommige beroepen is het verplicht om een EHBO-cursus te volgen. Dit geldt bijvoorbeeld voor leidsters van een kinderdagverblijf, gastouders of kraamverzorgenden. Volg je een EHBO-cursus voor je werk wordt deze meestal vergoed door je werkgever, Wilt U een EHBO cursus prive’ volgen wordt deze meestal vergoed door uw zorgverzekeraar.

Spreekt U dit aan?
Verdere informatie op onze website ehbo-udenhout.nl
U kunt zich ook direct aanmelden voor een EHBO cursus op mailadres; secretariaat.ehbo.udenhout@gmail.com

Bij voldoende belangstelling starten wij weer een EHBO cursus in januari/ februari 2023.

Weer een honderd jarige in Udenhout

/0 Reacties/in /door

Op dinsdag 27 december vierde mevrouw Lucie van de Zilver-de Nijs haar 100 ste verjaardag in Zorgcentrum de Eikelaar. In een gezellig gesprek met haar, na afloop van het feest, geeft ze aan dat ze graag met haar voornaam aangesproken en benoemd wil worden.

Lucie vertelt dat ze wel wat zenuwachtig was voor haar feest. “Ik was bang dat ik ziek zou worden en het niet zou halen, maar ik heb het volgehouden”. Het feest was een grote verrassing. Lucie is flink “in de bloemetjes gezet” en ze heeft naar eigen zeggen genoten van een gezellige middag met medebewoners, met koffie en gebak, een optreden van een muzikant en een bezoek van Burgemeester Weterings. “Hij had niet hoeven komen, maar hij was erg aardig en heeft leuk zitten praten”.

Lucie is geboren in Tilburg en was al in haar vroege jeugd erg sportief. Van haar hobby heeft ze haar beroep gemaakt. Ze volgde de opleiding tot gymnastieklerares bij de KNGV (Koninklijke Nederlands Gymnastiek Verbond), de eerste Gymnastiekbond in Nederland. Ze kan enthousiast over haar beroep vertellen.

Lucie is getrouwd met Ad van de Zilver. Ze hielden allebei erg van de natuur en hebben met hun caravan heel Europa doorgereisd. Met regelmaat bezochten zij hun vrienden in het mooie Zwitserland.

Na de pensionering van Ad zijn ze naar Udenhout verhuisd en later binnen Udenhout van Boterbloem naar Erf.
Toen de gezondheid wat minder werd, zijn ze in Zorgcentrum de Eikelaar gaan wonen. Ad is hier op 95 jarige leeftijd overleden. Lucie heeft het erg naar haar zin in de Eikelaar. Ze geeft aan goed alleen te kunnen zijn. Ze wandelt iedere middag naar het restaurant om daar de warme maaltijd te nuttigen en eet op maandag- en donderdagavond de broodmaaltijd met de medebewoners van de afdeling.
Ze is een trouw lid van de vele wekelijkse activiteiten in huis.

Wanneer ik haar vraag hoe ze zo oud geworden is, komt het antwoord meteen: “veel sporten!”.

De Wegwijzer wenst mevrouw van de Zilver nog vele mooie jaren in goede gezondheid.


Tekst: Nelleke Sträter, de Wegwijzer
Foto’s: Henny Schilders, de Wegwijzer

Nieuw nummer De Kleine Meijerij..

/0 Reacties/in /door

…verhaalt over boerderij de Molenhoef van Peer van Balkom en over Riek Segers

In het nieuwe nummer 4, jaargang 2022 van het kwartaalblad/vlugschrift van Heemkundekring de Kleine Meijerij schrijft Joost van der Loo over de familie Van Balkom die al vier generaties ‘boert’ op de Udenhoutse Molenhoef, die soms ook wel “de oude oliemeulen’ werd genoemd. Het rijk geïllustreerde artikel beschrijft met name de periode onder de eerste drie generaties: Peer, Piet en Pieter.

Riek “zuster” Segers, oud-wijkverpleegkundige in Berkel-Enschot, overleed 3 december jl. in zorgcentrum de Eikelaar. Zij werd 104 jaar. Anton van Dorp en Rinus van der Loo schreven voor dit nummer een kleine biografie van deze bijzondere vrouw. Wim de Bakker verzorgde haar kwartierstaat.

Kees Welmers vertelt in het interessante artikel ‘Rechtsherstel geconfisqueerd Joods bezit’ over een kwestie die in Oisterwijk in de naoorlogse jaren gespeeld heeft rond het Oisterwijks grondbezit van de Haagse koopman Salomon de Beer. Dat was tijdens de oorlog geconfisqueerd door de Duitsers en kwam na een lange procedure weer terug bij de rechtmatige eigenaars. Het rechtsherstel van joden in de naoorlogse jaren is gebrekkig geweest. Pas later is door diepgaand onderzoek daar meer uitvoering aan gegeven. Maar tot op de dag van vandaag blijft het actueel. In Oisterwijk speelde zoals gezegd de kwestie rond het geconfisqueerde bezit en het rechtsherstel van Salomon de Beer. Het artikel is gebaseerd op recent onderzoek naar deze kwestie.
Theo Cuijpers publiceerde eerder (1991) in het boek ‘Zorgvolle tijden. Oorlogsjaren in Oisterwijk’ over de naoorlogse uitwijzing van de sinds 1923 in Oisterwijk gevestigde familie Stiehl. In dit nummer van De Kleine Meijerij wordt een geactualiseerde versie van dit verhaal gepresenteerd. Daar blijkt uit dat na de oorlog door de toenmalige overheid ook bezit van zogeheten Rijksduitsers in beslag werd genomen en deze personen uitgewezen werden.

Het is alweer even geleden, nl. in 1976, dat er bij een verbouwing op het adres Schoolstraat 31 in Moergestel onder de keldervloer een mysterieus medaillon werd gevonden, met daarop een afbeelding van koning Filips de Vierde van Spanje zoals later zou blijken. Het hoe en wat van dit kleinood wordt op interessante wijze door Gerard Willems beschreven.

Dat archeologie ook de jeugd kan aanspreken wordt duidelijk uit een bijdrage van Anton van Dorp. Hij geeft een beschrijving van een opgraafactiviteit in Esch. Hierbij waren leerlingen van groep 7 en 8 van de Willibrordusschool in die plaats betrokken, en werd een mooie muntenvondst gedaan.

JACE van de Ven geeft in een bijdrage zijn kijk op een nieuwe biografie van Arnold Meijer, de leider van het fascistische Zwart Front. Deze beweging heeft indertijd heel wat stof doen opwaaien. André van Noort is de auteur van dit nieuwe boek over een controversiële figuur, die zelf altijd overtuigd is gebleven van zijn goede bedoelingen.

Verder in deze nieuwe uitgave verschillende korte boekbesprekingen van nieuw verschenen boeken en de gebruikelijke webtip.

De aflevering sluit af met de jaarinhoud van jaargang 73 (2022)

Deze aflevering is voor € 6,00 verkrijgbaar bij FotoGalerie Angelique te Udenhout en Primera in Winkelcentrum Koningsoord te Berkel-Enschot.
Heemkundekring De Kleine Meijerij heeft als werkgebied Berkel-Enschot, Biezenmortel, Esch, Haaren, Helvoirt, Heukelom, Moergestel, Oisterwijk en Udenhout: www.dekleinemeijerij.nl .

Een Vrijwilliger in het Zonnetje

/0 Reacties/in /door

Hier komt het smoeltje van het Winterparadijs vandaan.

Als je op het ijs van het Winterparadijs een koud smoeltje krijgt, ligt dat aan de temperatuur. Maar het Winterparadijs heeft ook nog een ander gezicht. En daar gaat het in dit artikel over. Hoe en waar wordt er voor gezorgd dat dit Udenhoutse mega-evenement goed wordt gezien?
Dat wordt in hoge mate bepaald door zeven enthousiaste mensen. Zij zijn verantwoordelijk voor de P.R. en Communicatie van het Paradijs dat vorige week van start is gegaan en dat door zal lopen t/m 8 januari volgend jaar.
“Wat houdt jullie werk allemaal in?” is mijn vraag. Het blijkt een hele waslijst te zijn. Veel meer dan ik dacht.
De 7 leden van de “P.R. en Communicatie commissie” blijken ook allemaal hun eigen takenpakket te hebben. Samen zorgen ze voor de publiciteit en informatievoorziening, zowel op virtuele media (bijv. de eigen site), als via de traditionele weg (kranten, blaadjes, folders, flyers, toegangs- en schaatskaarten enz.)
Verder kijkt dit 7-tal kritisch naar alle reclame-uitingen. Zo moeten o.a. borden, schermen, banners en alle andere informatiedragers voldoen aan de huisstijl met o.a. het (zelf ontworpen) eigen beeldmerk van het Winterparadijs.
Op de eigen site (www.winterparadijsudenhout.nl) is alles verzameld wat van belang is; achtergronden; actuele informatie enz. In de afgelopen maand is deze site door maar liefst 1234 unieke bezoekers bekeken. Via de sociale media worden voorts alle vragen van het publiek snel en vakkundig beantwoord. En na afloop van deze editie van het Winterparadijs zal een korte “after-movie” te zien zijn van het voorbije spektakel en worden de nieuwe data bekend gemaakt voor “Winterparadijs ’23/’24”.
Ik praat met drie commissieleden. Dat zijn Eugenie van der Meijden, sinds een paar maanden voorzitter; Sven Witlox, webmaster en Arjan Robben, die verantwoordelijk is voor de vormgeving.
Niet aanwezig zijn Sabine Verstijnen, die over de teksten gaat; Roel van Osta, sociale media; Dimitri Kemmeren, bewegende beelden en Manon Rode, foto’s.
Het blijkt, dat na twee Coronajaren zonder Winterparadijs, de nieuwe opstart in 2022 eigenlijk wel mee is gevallen. De commissie miste alleen goede sturing en derhalve een goede nieuwe voorzitter. Maar dat probleem is door de komst van Eugenie opgelost. Eugenie zelf zou voor de toekomst iets meer routine willen zien in de planning van de P.R. en Communicatie-activiteiten ten behoeve van het Winterparadijs. Verder denken de commissieleden dat het evenement aantrekkelijker gepresenteerd kan worden in de belevingswereld van de jongere jeugd (zeg maar: eind basisschool tot 15 jaar). Daartoe wil men media als Tik Tok en Snap Chat gaan inzetten.
Tenslotte nog een oproep aan alle Udenhouters, Biezenmortelnaren en andere lezers:
Kijk via onderstaande QR-code eens op de rijk gevulde site van het Winterparadijs.

Tekst: Jan de Kort, De Wegwijzer
Foto: Henny Schilders, De Wegwijzer

De bijzondere hobby van Jorna van Loosbroek-Vera

/0 Reacties/in /door

Wie achterom naar Jorna gaat komt onderweg al veel van haar hobby tegen: engelen. In de tuin diverse grote beelden van engelen met wijde vleugels, bij de achterdeur een stilleven van diverse engelen, al dan niet met fluit.

Jorna vertelt dat ze zo’n dertig jaar geleden op vakantie in Italië haar eerste houten staandertje met een afbeelding van een engeltje kocht en dat was het begin van haar verzameling. In die dertig jaar is deze uitgegroeid tot een verzameling van enkele honderden engeltjes en engelen. Haar collectie omvat exemplaren van een centimeter tot engelen van ruim een meter. Enthousiast laat zij een vitrinekast zien waarin veel, vooral de kleinere, exemplaren staan. Het materiaal is zeer divers. Er zijn gehaakte engelen, engelen van steen, stof, hout, en van zeep. Buiten de vitrine staan of hangen er engelen in de huiskamer, wc, badkamer en hun slaapkamer.

Jorna krijgt vaak engelen cadeau van familie en vrienden. Daar is ze altijd blij mee. Ze weet ook heel goed welke engel ze van wie en bij welke gelegenheid heeft gekregen. Zelf koopt ze alleen een engel als deze haar meteen aanspreekt. Ze vindt het moeilijk om onder woorden te brengen wat dat aanspreken precies is. Een engel moet ‘iets hebben’ en dan voegt ze die toe aan haar verzameling. Zeker in de kersttijd zijn haar engelen een mooie basis voor de kerstversiering en komen ze extra mooi uit.

Tekst: Wilma de Jong-Verspeek, de Wegwijzer
Foto’s: Henny Schilders, de Wegwijzer

Een veilige Kerst, maar ver van huis

/0 Reacties/in /door

Al negen maanden wonen Nataliia, haar dochter Valeria en kleindochter Kira bij Adri van Gils in Biezenmortel, gevlucht voor de oorlog in Oekraïne. De ouders van Nataliia hebben onderdak gevonden bij de buren van Adri. We maakten kennis met hen, vlak na aankomst in Nederland. Hoe gaat het nu met hen? Hoe bereiden zij zich voor op de feestdagen? Ver van Alexei, de echtgenoot van Valeria en vader van Kira, en ver weg van familie en vrienden? Valeria vertelt dat veel vluchtelingen uit Oekraïne terug willen naar hun land, zo ook de ouders van Nataliia. Valeria en Nataliia moeten hen elke dag opnieuw ervan overtuigen dat dat niet haalbaar is door het nieuwe probleem in Oekraïne: de uitval van elektriciteit door Russische bombardementen en daarmee de uitval van verwarming, verlichti ng, en de mogelijkheid om te koken. De winter in Oekraïne is koud (-20 graden) met veel sneeuw. Er is gebrek aan water en voedsel.
De familie is erg dankbaar voor de hulp van lieve mensen in Biezenmortel. Kira heeft het naar haar zin op de Franciscusschool, waar meer speels lesgegeven wordt dan in Oekraine.  Ze begrijpt al veel van de Nederlandse taal en heeft al veel vriendinnetjes. Valeria geeft aan dat haar enige reden om in Nederland te blijven de veiligheid en het geluk van dochter Kira is. Zodra het kan wil zij terug naar haar man in Oekraïne. Daarom heeft Kira twee keer per week online les van een Oekraïense lerares. Blij is de familie dat Alexei nu veilig is. Valeria vertelt een verhaal hoe hij terug ging naar Charkov om extra kleding en persoonlijke spullen naar zijn gezin in Nederland te kunnen sturen. Terwijl Valeria haar man via de telefoon aanwijzingen gaf wat hij uit hun appartement
mee moest nemen, hoorde ze plotseling explosies. In plaats van spullen uit te zoeken nam haar man spullen mee, die voor het grijpen lagen, om zichzelf niet verder in gevaar te brengen. Door deze ervaringen is thuis ver weg in Biezenmortel, maar is de oorlog altijd dichtbij. Zoals gezegd is Alexei nu veilig, hij werkt als douanebeambte aan de grens met Moldavië en Roemenië en hoeft daarom niet het leger in. Iedere dag is er contact via whats app.
Toch zijn er ook praktische zorgen. Omdat ze een meer personen huishouden vormen moet Adri meer algemene kosten betalen (afvalstofheffing, rioolbelasting, waterschapslasten). Om nog maar niet te spreken over de toename aan energiekosten. Nataliia wil graag aan het werk (in Oekraïne is ze universitair opgeleid als juriste en sociaal werkster), maar de taalbarrière verhindert dat. Ze heeft 16 taallessen gehad, maar die zijn gestopt omdat het budget op was. Nu gaat ze samen met Kira nog een keer per week naar taalles in de Schans en studeert ze thuis. De praktische zorgen belasten allen, volgens Adri.  Maar ze blijven positief. Valeria en Kira vertellen enthousiast over de Sinterklaasviering in Biezenmortel en vol trots laten ze de mooi opgetuigde kerstboom in de woonkamer zien. In Oekraïne wordt het feest van Sint Nicolai gevierd op 19 december met snoepgoed en kleine kadootjes. Kerstmis wordt met familie gevierd met lekker veel eten en drinken, zoals bij ons. In West Oekraïne is dat volgens de katholieke traditie op 25 december, in Oost Oekraïne op 6-7 januari volgens de Orthodoxe kalender. Nataliia laat me een filmpje zien van Kerst vorig jaar in Charkov. De miljoenen stad is versierd met prachtige, grote, verlichte objecten en de familie is prachtig gekleed, Kira zelfs in traditionele klederdracht. Nieuwjaar wordt normaal gesproken groots gevierd met een nachtelijk feest met familie en vrienden. Valeria vertelt dat In hun woonplaats Charkov dit jaar de jaarwisseling gevierd wordt in de metro, omdat daar iedereen veilig is voor bombardementen.
Hoe fijn zou het zijn wanneer het nieuwe jaar snel vrede brengt in Oekraïne en familie en vrienden weer met elkaar herenigd kunnen worden. Dat wenst de Wegwijzer de familie in Biezenmortel van harte toe.

Een compliment is er voor de mensen als Adri en zijn buren, die vluchtelingen uit Oekraïne nu al vele maanden opvangen. Het weekblad Elsevier kiest ieder jaar de Nederlander van het Jaar, de
Nederlander die het meest indruk gemaakt heeft . Dit jaar op 7 december heeft Elsevier niet gekozen voor genomineerden Johan Remkes, Max Verstappen of Caroline van der Plas, maar gekozen voor een groep Nederlanders, en wel de personen die ontheemden uit Oekraïne hebben opgevangen en nog opvangen. Onbaatzuchtig hebben zij hun huis en hun hart opengesteld. Deze gastgezinnen verdienen het om een keer goed in het zonnetje gezet te worden, aldus Elsevier.

Tekst: Nelleke Sträter, de Wegwijzer
Foto’s: Henny Schilders, de Wegwijzer

De foto van de maand november 2022 van “Fotoclub Focus Udenhout”

/0 Reacties/in /door

Als foto’s van de maand november 2022 van “Focus op Nederland” is in de categorie Zoomburst fotografie met een meerderheid van stemmen gekozen, het bos, van Rene van den Boer uit Udenhout. We feliciteren Rene met het maken van deze mooie zoomburst foto.

Bedankt Namens Fotoclub Focus Udenhout,
Peter van Kollenburg

Kerkzilver Udenhout en Biezenmortel

/0 Reacties/in /door

Afgelopen vrijdag werd in een met belangstellenden goed gevulde kantine van Jeu de Boules vereniging VOP het boek Kerkzilver Udenhout en Biezenmortel gepresenteerd.
Jan Karel Verhulst, koster van de Lambertusparochie en juwelier van beroep, deed 10 maanden (bijna dagelijks) onderzoek naar de geschiedenis en betekenis van het kerkzilver. Dit naar aanleiding van de vraag van Acoliet Henk Geerts hoe oud een bepaalde kelk was. Volgens Jan Karel kwam Kees van Kempen van Erfgoedcentrum ’t Schoor op het idee om van het onderzoek een boekje te maken, omdat de informatie te veel was voor een Sprokkel. Kees van Kempen zorgde voor de verhalen eromheen. Na afloop van de uitgebreide boekpresentatie werden de eerste exemplaren van het boek uitgereikt aan Pastoor Dorssers en Pastoor Looyaard.

Het boek is vanaf nu voor 15 euro te koop bij Erfgoedcentrum ’t Schoor.

Tekst en foto’s: Nelleke Sträter, de Wegwijzer.

De bijzondere hobby van Joep Leermakers

/0 Reacties/in /door

Joep woont in Tilburg, maar is 41 jaar geleden geboren in Udenhout. Daar is, zoals hij zelf zegt, zijn hart ook achter gebleven. Hij komt er nog altijd graag en vaak, mede omdat zijn ouders, Jack en Wilma, in Udenhout zijn blijven wonen (in ‘t Buske).
Joep Leermakers heeft zich in de afgelopen 2 decennia ontwikkeld tot een van de allerbeste ijshockey-scheidsrechters ter wereld! Bijna onwaarschijnlijk.
Aanvankelijk voetbalde hij bij Sv SSS en tenniste hij op een redelijk niveau. Dat voetballen is een beetje erfelijk bepaald. Joep’s vader was
namelijk 20 jaar trainer van het eerste elftal, alsmede van de A-jeugd van SSS. Vanaf zijn 17e kreeg Joep steeds meer interesse in ijshockey. Nee … hij ging geen wedstrijden spelen; hij ging ze fluiten! Eerst op een laag niveau en als linesman (grensrechter) en later op steeds hogere niveaus en vaak als scheidsrechter. Degene die daar destijds een belangrijke rol in speelde, was Tilburger Jean-Pierre Jacobs, die thans in Udenhout woont.
Joep bleek een natuurtalent. Op zijn 19e floot hij al zijn eerste Nederlandse Eredivisie-wedstrijd. Dat was Tilburg Trappers tegen Den Bosch.
Niet lang daarna was hij al internationaal actief op een jeugdtoernooi in Litouwen. Vanaf toen is het razendsnel gegaan. Joep heeft nu op 18 WK’s gefloten, waarvan 4 op het allerhoogste, dwz A-niveau. Hij leidde een championsleague-finale, alsmede ongeveer 150 interlands,  waarvan zo’n 45 op A-niveau. 
Leermakers heeft Olympische kwalificatiewedstrijden gefloten, maar miste het eindtoernooi op het nippertje. Hij was bij de laatst geselecteerde 16 scheidsrechters voor 14 plaatsen. Nederland is geen top ijshockeyland en Joep vermoedt dat om die reden, hij in laatste instantie is afgevallen. Daar heeft hij wel een tijdje buikpijn van gehad. Als scheidsrechter bereisde hij zo’n beetje de hele wereld. Een greep: hij was in Canada; U.S.A.; Engeland; de Scandinavische landen; Tsjechië; de Baltische republieken; Rusland; Wit-Rusland; Korea; Japan; Australië; Roemenië; Servië enz. enz.
Leermakers fluit tegenwoordig op het hoogste niveau in de Duitse competiti e (ter vergelijking: Tilburg Trappers is te goed voor Nederland
en speelt daarom in Duitsland, maar wel op het derde niveau). Joep fluit zo’n 60 à 80 wedstrijden per jaar. Hij schat dat hij in de loop der jaren zo’n 1500 wedstrijden heeft geleid. Op zijn huidige niveau krijgt hij daar ook voor betaald. “Mijn vader vond het aanvankelijk niks dat ik
niet bleef voetballen”, zegt hij, “maar nu reist pa vaak met me mee. Hij is mijn grootste fan geworden. Iedereen kent hem in het  ijshockeywereldje”.
IJshockeyers zijn volgens Joep anders dan beoefenaren van veel andere sporten, waar het er fysiek óók stevig aan toe kan gaan. “In onze sport is altijd veel respect”, zegt hij, “Het lijkt soms erg rauw en ongepolijst, maar de spelers zijn optimaal beschermd en iedereen is er op gefocust dat hij niemand beschadigt. En na de wedstrijd is het altijd: samen biertje drinken en nooit vervelende toestanden; ook niet tussen de supporters”.

Tekst: Jan de Kort; De Wegwijzer

De Loonse en Drunense Duinen 100 jaar beschermd!

/0 Reacties/in /door

Natuurmonumenten vierde afgelopen jaar dat zij de Loonse en Drunense Duinen al 100 jaar beschermt! In die eeuw zijn gronden aangekocht
en beheerd. Zo is voorkomen dat het net als de meeste andere stuifzandgebieden in Nederland is verdwenen onder bossen en bebouwing. Daardoor is een uniek leefgebied van planten en dieren bewaard gebleven en kunnen bezoekers al decennia lang genieten van deze Brabantse Sahara.
De eerste aankoop werd op 22 december 1921 gesloten en in de afgelopen 100 jaar groeide het uit tot de huidige 2800 hectare. “Honderd jaar geleden was er nog maar heel weinig kennis over het beheer van stuifzand”, vertelt Irma de Potter, boswachter bij Natuurmonumenten. “De eerste boswachter, Jan Peijnenburg zag al wel dat het zand niet als vanzelf bleef stuiven. Hij schreef in 1941 “Alle boschvorming zou moeten worden tegengegaan daar anders over een halve eeuw waarschijnlijk het gehele karakter van de Loonsche Duinen verdwenen zal zijn”. In 1977 bleek dat gevaar ook. Van de ruim 1000 hectare bos bestond bijna 700 hectare uit vliegdennen. Bomen die zijn uitgezaaid vanuit het omringende bos. Het stuifzand raakte steeds verder begroeid. De Potter vertelt: “Tien jaar geleden hebben we grootschalig moeten ingrijpen. Zo werd in één keer veel open ruimte gecreëerd voor de wind. De wind is onze bondgenoot, bijgestaan door een herder met een schaapskudde, om de heide vrij van boompjes te houden. Maar ook de vele vrijwilligers, die al tientallen jaren helpen om boompjes uit de heide te trekken,
helpen daarbij.”
Door het openhouden van de heide is er nog steeds een rijk insectenleven en zijn er vele heidevogels. De Loonse en Drunense Duinen zijn meer dan alleen stuifzand en heide. De oude eikenbossen zijn vaak al honderden jaren geleden aangeplant door boeren om het stuivende zand buiten hun akkers en dorpen te houden. Grootschalige aanplant van naaldhout vond vanaf het einde van de 19de eeuw plaats. Pas later zag men in dat dat geen ideale natuur is. Toen is gestart met het vergroten van de variatie aan loofbomen, meer dood hout in het bos achter te laten en meer natuurlijke  bosranden aan te leggen. Deze omvorming van bos heeft gezorgd voor de terugkeer van veel dieren. Na een herintroductie van 12 dassen leven er inmiddels weer 275 van deze  grote landroofdieren. Ook tellen we inmiddels weer vijf spechtensoorten, jagen er ’s nachts weer bos-, en ransuilen en is de boommarter terug in het gebied. Een grote uitdaging voor de toekomst is de juiste balans bewaren tussen het beschermen van de natuur en het ontvangen van steeds meer bezoekers. “Natuurmonumenten kan die druk alleen beheersen als iedereen meewerkt en de toegangsregels respecteert”, aldus de Potter. “Die regels zijn er om kwetsbare plekken te beschermen en om voldoende rust te bewaren voor de dieren in het gebied. Zo is bezoek welkom tussen zonsopkomst en zonsondergang en is het belangrijk dat men op de paden blijft . Beschermen doen we dus eigenlijk met zijn allen”, besluit de boswachter. Ter ere van dit 100-jarig jubileum is een boekje uitgebracht informatie en met routes in de duinen. Het boekje is gratis te downloaden op nm.nl/100jaar.

Tekst: Irma de Potter, Natuurmonumenten en Wilma de Jong-Verspeek, de Wegwijzer.
Foto’s: Henny Schilders, de Wegwijzer.